|
|
|
|
|
Wędkarstwo - pasja wędkowania razem z GMI |
|
|
|
|
Wędkarstwo razem z Grupa Media Informacyjne Wędkarstwo jest formą ucieczki od dnia codziennego. Szum wody, piękne krajobrazy, możliwość złowienia dużej ryby, oraz fascynujący hol jest to, to czego chcemy. Wędkarstwo jest sportem, hobby stosunkowo niedrogim. Można czerpać z doświadczenia innych, czytając prasę i książki o tej tematyce. Wyprawy wędkarskie są obecnie dobrze zorg. i opisane.
|
|
|
|
|
|
|
Strona producenta :
www.ppp.com |
|
|
|
Dokonując zakupu, dokonujesz właściwego wyboru |
Grupa Media Informacyjne - Sklep GMI |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Nasi partnerzy |
|
|
|
Zakupy |
Zakupy |
Zakupy |
000 000 000 |
000 000 000 |
000 000 000 |
Zakupy |
Zakupy |
Zakupy |
000 000 000 |
000 000 000 |
000 000 000 |
Zakupy |
Zakupy |
Zakupy |
000 000 000 |
000 000 000 |
000 000 000 |
Zakupy |
Zakupy |
Zakupy |
000 000 000 |
000 000 000 |
000 000 000 |
Zakupy |
Zakupy |
Zakupy |
000 000 000 |
000 000 000 |
000 000 000 |
Zakupy |
Zakupy |
Zakupy |
000 000 000 |
000 000 000 |
000 000 000 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Słownik wędkarski
|
|
|
|
A
A - symbol oznaczający akcję wędziska.
Abrazja - jest to jeden z procesów erozyjnych, niszczenia brzegów mórz, rzek i innych akwenów wodnych przez falowanie wód, przypływy i odpływy, działanie wiatru i niskich temperatur i innych czynników. W Polsce znanym przykładem abrazji jest zniszczenie przez Bałtyk kościoła wTrzęsaczu.
Agrafka - druciana zapinka, powinna być wykonana ze stali najlepszej jakości. Służy do łączenia linki z przynętą, koszyczkiem lub ze spławikiem. Produkuje się ok. 8-10 typów agrafek, w Polsce powszechnie używa się 3-4 typy.
Agresywna akcja - znacznie intensywniejsza praca przynęty niż stosuje się na co dzień w danym łowisku. Taka przynęta wyzwala bardzo silne drgania w wodzie, przez co jest wyczuwalna z daleka i wyzwala u drapieżnika agresywny atak.
Agresywny kolor - zazwyczaj jest jaskrawy i fluoroscencyjny, drażniący rybę i tym samym wywołuje u niej odruch agresywnego ataku na przynętę.
Akcja przynęty - sposób poruszania się przynęty oraz wabiący sposób oddziaływania na rybę.
Akcja wędziska - głębokość i opór wędziska podczas wyginania się pod obciążeniem. Zamiast akcja często mówi się ugięcie.
Aklimatyzacja - u zwierząt, proces przystosowania się po celowym ich sprowadzeniu z rejonu naturalnego występowania do rejonu, w którym dotychczas nie występowały. Także sprowadzenie do rejonu, w którym występowały, lecz zostały wytępione.
Aktywator - substancja w postaci proszku lub płynu, w skład której wchodzą enzymy trawienne i aminokwasy egzogenne. Powodują u ryb szybsze trawienie, wzmagają apetyt, intensyfikują efekt wabiący zanęty.
Akwarystyka - nauka związana z chowem i hodowlą ryb, roślin i innych organizmów wodnych, np. w akwariach. Pierwsze wzmianki na tamat akwarystyki można znaleźć w opowieściach i poezjach chińskich sprzed 3 000 lat.
Akwedukt - konstrukcja hydrotechniczna, współcześnie głównie z betonu i stali, a czasem z drewna i kamienia, do prowadzenia wody nad dolinami i drogami, znana już w starożytności, obecnie wykorzystywana przy melioracji i budowie stawów rybnych.
Akwen - określona część obszaru wód, odpowiednik terenu na lądzie.
Alga - legendarna polska błystka. W swojej pracy imituje płotkę. Skuteczna przy łowieniu metodą spinningową jak i trollingową, szczupaków, sandaczy i okoni.
Aloza - (łac. Alosa glosa) ryba anadromiczna z rodziny śledziowatych. Występuje wzdłuż atlantyckich wybrzeży Europy od Półwyspu Skandynawskiego do Półwyspu Pirenejskiego, wzdłuż zachodnich wybrzeży Afryki oraz w Morzu Śródziemnym, Morzu Czarnym i sporadycznie w Bałtyku. Ma ciało dość wysokie, ścieśnione i ostrą krawędź brzucha. Ubarwienie grzbietu jest niebieskozielone z ciemnymi plamkami po bokach, brzuch srebrzysty. Osiąga długość do 83 cm i masę do 4 kg. Żyje do 10 lat. Na terenie Polski gatunek objęty ścisłą ochroną gatunkową. Wpisany do Czerwonej Księgi Gatunków Zagrożonych w stopniu LC.
Amatorski połów ryb - połów ryb za pomocą wędki lub kuszy w celach rekreacyjnych pozazarobkowych. Może uprawiać go osoba posiadająca kartę wędkarską lub łowiectwa podwodnego.
Amortyzacja ryby - aby uniknąć zerwania żyłki podczas holowania szarpiącej się ryby używa się elastycznego wędziska, które uginając się amortyzuje szarpnięcia ryby. Ponadto w amortyzacji biorą udział: żyłka, hamulec kołowrotka oraz opcjonalnie łącznik gumowy w wędzisku bez kołowrotka. Wędkarz może dodatkowo amortyzować ruchem ramienia, w którym trzyma wędzisko.
Amur - ryba z rodziny karpiowatych aklimatyzowana w Europie od połowy XX wieku. Dorasta do nawej 45 kg i długości 150 cm. Łowimy go na przynęty roślinne i zwierzęce, przepada za słodkimi śliwkami i mirabelkami.
Amur biały - (łac. Ctenopharyngodon idello) ryba z rodziny karpiowatych, zamieszkująca wody śródlądowe wschodniej Azji. Naturalnym siedliskiem amurów białych są systemy rzeczne połączone z jeziorami. Amur osiąga długość 1 m i masę 30 kg. Ma smukły tułów, pośrodku prawie cylindryczny, zakończony głęboko wciętą płetwą ogonową.
Amur czarny - (łac. Mylopharyngodon piceus) ryba z rodziny karpiowatych występująca w wodach śródlądowych Dalekiego Wschodu. Jest to ryba ciepłolubna, szybko rosnąca, osiąga długość do 120 cm i masę do 30 kg. W Polsce duże okazy amura są łowione w ciepłych kanałach. Przysmakiem amura są śliwki i mirabelki. Grzbiet ma prawie czarną barwę, która łagodnie rozjaśnia się w dół, aż do brzucha. Amur czarny żywi się głównie mięczakami.
Angielska metoda - inaczej metoda odległościowa.
Antenka - górna część spławika, służąca do obserwacji zachowania się spławika i rozpoznawania brania ryby.
Antyzaczepowa przynęta - sztuczna przynęta z osłoniętym hakiem, dzięki czemu unika się wielu zaczepów. Konstrukcja pozwala na skuteczne zacięcie drapieżnika, a chroni przed wbijaniem się haka w łodygę rośliny lub inną zawadę. Najczęściej używana w zarośniętym łowisku.
Atak - to określenie dotyczy ryb drapieżnych w momencie pochwycenia przynęty, ponieważ robią to gwałtownie, często szarpiąc przynętę w tył lub kilkakrotnie w bok. Mocny atak wywiera duże wrażenie na wędkarzu.
Atraktor - substancja intensyfikująca zapach lub smak, atrakcyjny dla ryby. Występuje jako dodatek do zanęty lub do sztucznej przynęty, dozuje się ją w płynie lub proszku. Może być syntetyczna lub naturalna.
Avon - nazwa spławika przeznaczonego do łowienia w rzece. Ma gruby i dłuższy kil oraz bardzo krótką antenkę. Taka budowa stabilizuje spławik w wodzie płynącej.
B
B - symbol, którym oznacza się akcję wędziska, czyli ugięcie. To bardzo ważny parametr wędziska.
Baba - urządzenie stosowane dawniej do ciągnięcia skrzydeł niewodu podczas połowów zimowych pod lodem. Ma kształt obrotowej beczki, umieszczonej pionowo na saniach.
Babki - małe ryby z rodziny babkowatych, żyjące przy brzegach mórz. Największa z nich, babka czarna (łac. Globius niger) dorasta do 15 cm. Babki służą za pokarm wielu drapieżcom, nie mają znaczenia gospodarczego.
Bania - głęboki dół wymyty w górskiej lub podgórskiej rzece.
Barwa wody - właściwość wynikająca z obecności w wodzie naturalnych związków organicznych, kwasów huminowych, koloidów żelaza i manganu oraz planktonu, a także zanieczyszczeń przemysłowych.
Bat (bacik) - potoczne określenie lekkiego i ciętego wędziska. Wędka bez kołowrotka, służąca do łowienia z zestawem o długości wędziska.
Batymetria - pomiar i przeniesienie wyników na mapę akwenu. Bardzo pomocna mapa dla wędkarza.
Baza zanętowa - kilka podstawowych składników, dopiero kolejne składniki dodane do nich kierunkują zanętę na konkretne łowiska lub rybę. Bazę można użyć jako bardzo ubogą zanętę.
Balsa - tropikalne drzewo, z którego wyrabia się spławiki. Ostatnimi laty produkuje się balsę modyfikowaną genetycznie - pęknięty spławik nie nasiąka wodą.
Bass słoneczny - (łac. Lepomis gibbosus) to ryba należąca do rodziny bassowatych. Zamieszkuje Amerykę Północną. Żyje w płytkich zbiornikach i wolno płynących strumieniach. Ciało ma jaskrawo ubarwione. Osiąga długość 23 cm.
Bass wielkogçbowy - (łac. Micropterus salmoides) to gatunek z rodziny bassowatych, pochodzący z Ameryki Północnej. Zasiedla wody stojące lub wolno płynące, bogate w roślinność. Rekordowe okazy dorastają do prawie 1 m i ważą 10 - 12 kg.
Bąble - pęcherzyki gazów błotnych (dennych) ukazujące się na powierzchni łowiska, najczęściej w wyniku żerowania ryby na dnie.
Bączek - (łac. Ixobrychus minutus) to najmniejsza czapla europejska o jasnobrązowyrn upierzeniu. Żywi się rybami, owadami, żabami, ślimakami i małżami oraz jajami lub pisklętami trzciniaków. Gatunek chroniony, wymieniony w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt, jako narażony na wyginięcie oraz w Dyrektywie ptasiej, jako zagrożony utratą siedlisk lęgowych w wyniku osuszania terenów podmokłych, niszczenia roślinności wodnej, wycinania i wypalania trzcinowisk.
Bąk - (łac. Botaurus stellaris) wędrowny ptak wodny z rodziny czaplowatych. Wydaje charakterystyczne buczenie, przypominające ryk wołu. Przestraszony, przybiera charakterystyczną dla siebie postawę z szyją wyciągniętą ku górze, aby dobrze zamaskować się w trzcinach. Żywi się głównie rybami i płazami. Jest pod ścisłą ochroną gatunkową, wymieniony w Dyrektywie ptasiej, jako zagrożony utratą siedlisk lęgowych w wyniku wycinania i wypalania szuwarów.
Beło - słowo o dwóch znaczeniach: 1. Głęboki dół o spokojnej wodzie w wartkim nurcie potoku. 2. Rodzaj przynęty wędkarskiej, najczęściej w postaci blaszanej imitacji rybki. Działa na ryby wabiąco tylko wtedy, kiedy jest w ruchu.
Bentos - zbiorowisko organizmów dennych, zamieszkujących bental, do którego zaliczamy zwierzęta bezkręgowe, rośliny oraz pierwotniaki i drobnoustroje.
Biała ryba - potoczne określenie ryb spokojnego żeru, czyli z pominięciem drapieżników.
Biały robak - są to larwy popularnych much stosowane do połowu ryb spokojnego żeru. Ich mniejsze osobniki( pinka) są barwione na różne kolory i dodawane do zanęty lub stosowane jako przynęta.
Biczowanie - bezskuteczne wędkowanie, częste wykonywanie wymachów wędką bez efektów.
Bieługa - (łac. Huso huso) ryba z rodziny jesiotrowatych. Rozsiedlona jest od wschodniej części Morza Śródziemnego po Morze Czarne, Azowskie i Kaspijskie. Osiąga do 9 m długości i masę do 1 500 kg. Bieługi żyją do 100 lat. Ceniona za ikrę, z której wyrabia się czarny kawior. Jest na liście gatunków zagrożonych w stopniu CR.
Blank - wędzisko bez przelotek i bez uchwytów do kołowrotka. Mówi się, że wędzisko jest nieuzbrojone.
Blat - fragment płaskiego dna w jeziorze lub rzece o zróżnicowanej budowie ( kamienistej, mulistej lub porośniętej roślinnością), w którym chętnie zatrzymują się ryby. To doskonałe łowisko.
Błystka - sztuczna przynęta spinningowa wykonana na ogół z lśniącego metalu imitująca rybę. Służy do łowienia przede wszystkim ryb drapieżnych, uzbrojona w haczyk lub kotwiczkę. Po zarzuceniu należy pozwolić błystce swobodnie opadać. Żadne ruchy wędziska nie są potrzebne. Gdy błystka zbliży się do dna lub roślinności należy ją podciągnąć i ponownie pozwolić jej swobodnie opadać.
Błystka obrotowa - błystka zaprojektowania przez doświadczonych spinningistów, przetestowana na łowiskach polskich i europejskich. Posiada ona metalowe skrzydełko wirujące w wodzie podczas holowania. Wysyła ono wibracje i refleksy świetlne tak, że błystka wygląda jak mała rybka. Skuteczna na wszystkie drapieżniki.
Błystka wahadłowa - sztuczna przynęta wykonana ze specjalnie ukształtowanego kawałka blachy. Ciągnięta w wodzie wabi drapieżne ryby błyszczącą powierzchnią i falującym ruchem. Prowadzi się ją w sposób nierównomierny tak, aby przypominały ranną rybę.
Bocznik - dodatkowy odcinek żyłki lub plecionki, przymocowany do linki głównej. Pełni rolę nośnika przynęty lub obciążenia.
Boczny trok - metoda połowu stosowana w spinningu, polega na zastosowania trójramiennego krętlika. Do górnego oczka dowiązujemy żyłkę główną, do bocznego oczka żyłkę ze sztuczna przynętą ( twister, ripper) a do dolnego oczka żyłkę z oliwką( ciężarek). Prowadzimy tak samo jak inne przynęty. Bardzo skuteczna na okonie.
Boja - pływający, lecz zakotwiczony na stałe znak żeglugowy informujący użytkowników wód o warunkach prowadzenia jednostek pływających.
Bolońska metoda - jest to metoda stosowana głównie w rzekach. Istotą tej metody, jest precyzyjne podawanie przynęty a także jej kontrolowanie, dlatego wyrzucamy zestaw za pole nęcenia, a następnie trzymając wędkę wysoko, kontrolujemy jego spływ, delikatnie przytrzymując.
Bomba - spławik o pękatym kształcie i dużej wyporności. Najczęściej stosuje się go do prezentacji żywca.
Branie - moment pochwycenia przynęty przez rybę, często dzielimy go na chwilę smakowania i właściwy moment pożerania.
Broda - inaczej ptasie gniazdo, wielokrotne splątanie się żyłki w trakcie wyrzutu z przynętą przy użyciu kołowrotka, najczęściej przyczyną powstania "brody" jest niestaranne nawinięcie żyłki na szpulę.
Brodzenie - łowienie w wodzie z użyciem długich gumowych butów jak wodery w celu zajęcia lepszej pozycji podczas wędkowania.
Brzanka - ryba brzanka karpacka to malutka krewniaczka brzany.
Brzeg rzeki - pojęcie odnoszące się do zmian szybkości i wielkości przepływu rzeki. Bieg górny charakteryzuje się szybkim prądem, środkowy średnim, a bieg dolny powolnym ruchem wody.
Brzegówka - (łac. Riparia riparia) najmniejszy gatunek rodziny jaskółkowatych. Jest jedynym ptakiem śpiewającym gniazdującym w ziemi. Poluje głównie na owady latające nad wodą, ochotki, komary, mszyce i jętki. Gatunek chroniony, wymieniony w Dyrektywie ptasiej jako zagrożony regulacjami rzek likwidującymi zakola i urwiste brzegi.
Burta - boczna część łodzi lub prosty i znacznie podniesiony brzeg, pod którym płynie nurt.
Byczek - potoczne określenie sumika karłowatego.
Bystrze (Szypot) - forma dna w rzece, zazwyczaj w rzece kamienistej podgórskiej i górskiej. Jest to wypłycenie, przez które woda burzliwie się przelewa.
C
C - litera jest symbolem, jakim oznacza się pracę wędziska na odpowiedniej długości blanku.
Carbon fibre - włókno węglowe, bardzo lekki i mocny materiał używany do produkcji większości wędzisk.
Casting - sport wędkarski, polega na trafieniu w ustalony punkt. Zawody rozgrywają się "na sucho", zazwyczaj na boisku sportowym.
Certa - ryba dwuśrodowiskowa spokojnego żeru. Żyje w Morzu Bałtyckim, a do rzek wpływa na tarło.
Ceza - narzędzie do połowu ryb dennych z grupy niewodów stosowane w wodach przybrzeżnych Bałtyku.
Chilodonelloza - choroba pasożytnicza skóry oraz skrzeli wielu gatunków ryb, wywołana przez pierwotniaki z rodzaju Chilodonella.
Chorągiew - płetwa grzbietowa lipienia. Duża chorągiew dorodnego lipienia często preparowana jest jako trofeum.
Chrabąszcz - dużych rozmiarów owad, masowo pojawiający się w maju i czerwcu, ryby chętnie go pożerają. Doskonała przynęta na klenia.
Chromafory - komórki barwnikowe w pigmentacji ryb.
Chruścik - olbrzymia grupa owadów obejmująca kilkaset gatunków. W Polsce żyją w każdym typie wody. Larwa owada jest znakomitą przynętą, ponieważ w wielu wodach jest pożywieniem ryb.
Chwast rybny - małe ryby o niewielkiej wartości użytkowej, np. jazgarze, cierniki, kiełbie. Przy intensyfikowaniu chowu hodowli ryb są to najczęściej gatunki niepożądane i eliminowane ze środowiska.
Chwytliwość (chwytność) - pozytywna cecha haczyka. Haczyk jest chwytliwy, jeśli łatwo i pewnie wnika w paszczę ryby podczas zacięcia. Ta cecha zależy od producenta haczyka.
Chwost, chwościk - pęczek materiału syntetycznego lub naturalnego przymocowany na kotwicy lub haczyku przynęty sztucznej, najczęściej w obrotówce. Chwost może pełnić różne role: wabiąca, nośnika zapachu, wypornościową - opóźniającą opadanie przynęty.
Ciasto - plastyczna masa wyrobiona z jednego lub kilku komponentów, np. chleba, bułki, ziemniaka, kaszy manny i wielu innych. Na ciasto łowi się ryby spokojnego żeru.
Ciąć - w żargonie wędkarskim tak określa się zacięcie.
Ciąg tarłowy - masowe płynięcie ryb na tarło, np. w górę rzeki. Występuje wtedy duże zagęszczenie ryb jednego gatunku na krótkim odcinku rzeki lub małej powierzchni jeziora.
Ciek - woda płynąca otwartym korytem naturalnym lub sztucznym. Jeżeli płynie nieregularnie, np. w czasie większych opadów, nazywana jest ciekiem epizodycznym.
Cień prądowy - wyraźne spowolnienie nurtu za przeszkodą, np. za powalonym pniem, głazem, przykosą, ostrogą. To dobre miejsce do złowienia drapieżnika.
Ciężarek - ołowiany obciążnik o różnej wadze, który pozwala zarzucić cały zestaw na określoną odległość oraz służy do utrzymywania spławika w pozycji pionowej a także w metodzie gruntowej utrzymuje przynętę w miejscu.
Ciężar wyrzutu - maksymalny dopuszczalny ciężar zestawu którym można rzucać bez ryzyka uszkodzenia wędki.
Cofka powodziowa - podwyższenie stanu wody postępujące w górę rzeki, spowodowane dużym podniesieniem się poziomu wody w akwenie (zbiorniku, jeziorze lub morzu), do którego uchodzi rzeka.
Cofka zbiornika wodnego - obszar wodny w górnej części zbiornika przenikający się z dopływającą rzeką. Atrakcyjne łowisko wielu gatunków ryb.
Comet - nieco wydłużony kształt paletki w obrotówce, często nazywa się tak obrotówkę.
Crystal - model haczyka nazywany przez wędkarzy kryształkiem.
Cykada - najgłośniejszy owad świata, jego imitacja używana jest jako przynęta spinningowa. Stosowane zarówno w rzekach, jak i w jeziorach. Charakteryzują się bardzo skutecznym oddziaływaniem na linię boczną drapieżników wywołując falę hydroakustyczną.
Cyklindryczna linka - linka muchowa o jednakowej średnicy na całej długości, oznaczona literą L.
Cyklomorfoza - zmiana postaci, w tym wielkości i ubarwienia, kolejnych pokoleń, gatunku o krótkim okresie życia, w powiązaniu ze zmianami sezonowymi warunków środowiska.
Cyranka - (łac. Anas querquedula) mała, szczupła kaczka z zielonym lusterkiem, otoczonym białymi smugami, samiec z białą brwią nad okiem. Jest ptakiem łownym z czasem ochronnym.
Cyrkumpolarność - wokółbiegunowe rozsiedlenie danego gatunku w wodach słodkich lub słonych niemal całej krainy arktycznej lub antarktycznej.
Czebaczek amurski - (łac. Pseudorasbora parva), ryba z rodziny karpiowatych. Występuje we wschodniej Azji. Ma wydłużone ciało, wzdłuż którego biegnie charakterystyczna ciemna smuga. Osiąga 12 cm długości. Żywi się planktonem
i drobnymi zwierzętami wodnymi.
Czermień błotna - (łac. Celia palustris), przedstawiciel rodziny obrazkowatych. Bylina o czołgającym się kłączu i łodydze osiagającej 30 cm wysokości, rosnąca pospolicie na bagnach.
Czerniaczka pasożytnicza - choroba wywołana przez metacerkarie przywry (łac. Post hodipiostomum cuticola). Ryby, głównie karpiowate, są ich drugim żywicielem pośrednim. Przywry występują głównie na skórze i tkance podskórnej.
Czerpacz - przyrząd do poboru próbek wody lub osadów dennych. Próbki wody do analizy chemicznej i zawartości planktonu pobierane są czerpaczem Ruttnera, Patalasa lub Bernatowicza.
Czerpak (chochla) - przyrząd w kształcie łyżki kuchennej lub chochli, z licznymi otworami. Służy do usuwania drobnego lodu lub śniegu z otworu w lodzie podczas łowienia.
Czerwony robak - znacznie mniejszy od dżdżownicy, najłatwiej znaleźć go lub hodować w kompoście. Znakomita przynęta na wiele gatunków ryb.
Czewica - (łac. Hucho perryi) - podgatunek głowacicy.
Czynniki środowiskowe - elementy środowiska występowania organizmu, grupy organizmów (populacji jednego gatunku,
zespołu gatunków), które oddziałowują na te organizmy.
D
D - symbol oznaczający akcję wędziska.
D-rig - systemik do mocowania kulki proteinowej do haczyka.
Dafnia - rodzaj stawonogów z rzędu wioślarek, żyjący w litoralu i pelagialu jezior, w stawach i małych zbiornikach; ważny składnik planktonu.
DAM - firma wędkarska założona w 1875 roku przez braci Oskara i Fritza Ziegenspeck, jako D.A.M (skrót od Deutsche Angelgärete Manufaktur), działa od 1902 roku. Firma zapisała swoją obecność na rynku wędkarskim takimi znakami towarowymi, jak: Quick, Damyl, Airway czy Effzett.
Darniowanie - umacnianie skarp i korony grobli stawów przed niszczącym działaniem wiatru, wody i deszczu.
Deep - z ang. oznaczenie głęboko schodzącej sztucznej przynęty, najczęściej woblera.
Dekorowanie - przystrajanie przynęty sztucznej, np. chwostem, nitką lub koralikiem.
Delta - ujście rzeki do morza lub jeziora w postaci kilku odnóg. Słowo to pochodzi od litery greckiej, nazwy nadanej przez starożytnych Greków ujściu Nilu, ze względu na jego kształt.
Dendrobena - inaczej dżdżownica kalifornijska, żywotna przynęta, w Polsce nazywana popularnie czerwonym robakiem, dorasta do 8 cm długości. Stosowana w połowie ryb spokojnego żeru takich jak leszcz czy lin oraz drapieżników jak okoń czy węgorz.
Denka - nazwa metody gruntowej z ciężkim ołowiem dennym.
Denny - zazwyczaj o masywnym ciężarku spoczywającym na dnie.
Detrytus - obumarłe tkanki zwierząt i roślin, znajdujące się w wodzie i na brzegu.
Dewon - sztuczna przynęta spinningowa obrotowa, mała i ciężka, do prowadzenia w nurcie i przy dnie.
Dip - koncentrat atraktora w płynie, proszku. Służy do aromatyzowania przynęty na krótko przed zarzuceniem.
Dłoniak - pospolita nazwa leszcza, wielkości przeciętnej długości dłoni, którym zarybia się jeziora.
Długość całkowita - u ryby, odległość od czubka głowy do najdalszego promienia płetwy ogonowej.
Długość ogonowa - u ryby, odległość od czubka głowy do końca środkowego promienia płetwy ogonowej.
Dobór naturalny - mechanizm genetyczny, nadający przemianom ewolucyjnym organizmów charakter ukierunkowanych przystosowań do środowiska, jako główny mechanizm, zaproponowany został przez Karola Darwina i Alfreda R. Wallace'a.
Dociążnik - różnego typu i kształtu dodatkowe obciążenie przynęty spinningowej.
Docięcie - poprawienie zacięcia poprzez ponowne wykonanie ruchu zacinającego.
Dojrzałość płciowa ryb - u ryby, stan organizmu, w którym ryby zaczynają wytwarzać dojrzałe komórki rozrodcze zdolne dać życie nowemu pokoleniu.
Dokarmianie - jeden z podstawowych sposobów zwiększenia produkcji przez uzupełnianie naturalnej diety ryb.
Dolnik - jest to dolna część wędziska poniżej uchwytu na kołowrotek (z wyłączeniem muchówki).
Dołek - znaczne zagłębienie zazwyczaj w strefie nurtu, tutaj też ryby biorą go na kryjówkę lub chwilowe stanowisko.
Domek - kryjówka larwy chruścika, noszony na odwłoku i służy do natychmiastowego schowania się - podobnie jak ślimak.
Dopalacz - dodatkowa część dolnika, zakładana aby osiągnąć większą odległość wyrzutu.
Doprowadzalnik - kanał lub rurociąg doprowadzający wodę np. w celach melioracyjnych lub przemysłowych.
Dorożka - ciągnięcie, holowanie przynęty spinningowej za łodzią. Niedozwolona forma rollingu.
Dorszokształtne - rząd ryb promieniopłetwych obejmujący wiele gatunków, występujących na całym świecie, o dużym znaczeniu gospodarczym. Posiadają do trzech płetw grzbietowych, a ich ciało pokryte jest łuskami cykloidalnymi. Łączą w sobie cechy pierwotne i zaawansowanego rozwoju.
Dorybianie stawu - metoda produkcji, umożliwiająca w trakcie sezonu hodowlanego wpuszczanie do wcześniej już zarybionego stawu dodatkowej obsady. Pozwala zwiększyć wykorzystanie zdolności produkcyjnej zbiornika.
Dotyk - sposób łowienia ryb polegający na dotykaniu przynętą i prowokowania ryb żerujących pod samą powierzchnią wody.
Downrigger - montowany na łodziach mechanizm służący do opuszczania przynęty na znaczną głębokość.
Drabinka - szczebelkowa listwa do nawijania i przechowywania przyponu z haczykiem.
Drag - inaczej hamulec walki. Najczęściej w ten hamulec wyposaża się kołowrotki spinningowe. Bardzo przydatny.
Drgająca szczytówka - zwyczajowo nazwa wędziska gruntowego wyposażonego w czułą szczytówkę pełniącą funkcję sygnalizatora brań.
Drapieżnik - ryba odżywiająca się głównie rybami.
Drapshot - metoda spinningowa polegająca na użyciu specjalnej przynęty i haczyka, prowadzi się ją wolno i często delikatnie podszarpuje i podnosi. Przynęta wabi ruchem łudząco podobnym do rybki.
Drebel - ażurowy sadz w kształcie łodzi z otworami do przepływu wody, umożliwiający transport żywych ryb.
Drenaż - odwadnianie dna stawów za pomocą sieci krytych kanalików połączonych z odbiornikiem (staw, jezioro).
Druciak - potoczna nazwa haczyka wykonanego z drutu. Synonim słabego haczyka.
Drobnica - ogólna nazwa narybku i małych rybek występująca w ławicy.
Dryf - przemieszczanie się łodzi lub pontonu na wodzie pod wpływem wiatru lub nurtu bez ingerencji sternika.
Dryfkotwa - odmiana kotwicy lekkiej, pływającej, o dużej średnicy, mającej zadanie spowalniać dryfowanie łodzi.
DS - określenie metody i wędziska, drgająca szczytówka.
DT - sznur muchowy dwustronnie koniczny.
Dulka - mocowanie wiosła do burty łodzi.
Dun - krótka faza przeobrażania się larwy w owad dojrzały.
Dymorfizm płciowy - zauważalne różnice pomiędzy samcem i samicą tego samego gatunku.
Dzikun - biały robak, nazwa regionalna.
Dżig - spolszczona pisownia ang. jig. To główka i haczyk do zbrojenia przynęty gumowej lub koguta.
E
Echosonda - urządzenie elektroniczne które za pomocą sonaru (ultradźwięki) rozpoznaje ukształtowanie dna, głębokość, położenie ryb i ławic. Stosuje się ją przy połowie z łodzi. Występują też modele które można stosować przy połowie z brzegu z sondami które można wyrzucić do wody za pomocą wędki. Wysokiej jakości echosonda umożliwia płynięcie za szybko płynącą rybą i współpracuje z nawigacją GPS.
Efemeryda - rząd owadów, których postacie dorosłe żyją od kilku godzin do kilku dni, nie pobierając w tym czasie pożywienia. To czas na złożenie jajeczek. Przykładem znanym wędkarzom są jętki.
Ekologia - nauka badająca zależności, powiązania i oddziaływanie organizmów na siebie nawzajem oraz na środowisko.
Ekorozwój - rodzaj działalności gospodarczej zmierzającej do utrzymania odporności ekosystemów na zaburzenia. Podstawowe zasady ekorozwoju to między innymi dostosowanie struktury i poziomu produkcji do warunków i zasobów
środowiska naturalnego, uwzględnianie wymogów równowagi ekologicznej w planowaniu przestrzennym i gospodarczym.
Ekoton - strefa przejściowa pomiędzy ekosystemami. Wiele procesów (przepływ energii, krążenie materii) zachodzi w niej intensywniej niż w systemach przyległych.
Ekotyp - populacja wybranego gatunku ukształtowana pod wpływem działania określonych warunków środowiska i wykazująca do nich wysoki stopień przystosowania.
Ekosystem - wydzielony fragment przyrodniczy, który funkcjonuje jako całość, a występujące w nim organizmy fauny i flory oraz biotop są ze sobą powiązane ścisłymi zależnościami.
Ekscentryczny ciężarek - ciężarek o niesymetrycznym środku ciężkości, zaczepia się go przed przynętą i dzięki temu eliminuje skręcanie żyłki podczas prowadzenia przynęty.
Ekstynkcja - stopniowe zmniejszanie natężenia światła wraz ze wzrostem głębokości, spowodowane jego rozproszeniem w wodzie, w znacznym stopniu wpływa to na egzystencję ryb.
Elodeidy - grupa roślin zanurzonych, u niektórych gatunków wystają tylko kwiaty. Do tej grupy należą m.in. rdestnice, moczarka kanadyjska, rogatek sztywny.
Endemiczny gatunek (ryba) - organizm występujący na małym, specyficznym regionie. Wiąże się to z ewoluowaniem tego organizmu w środowisku znacznie izolowanym od innych biotypów lub wysokiej specjalizacji organizmu, który znajduje tylko w tym miejscu warunki do życia.
Endemit - jednostka taksonomiczna, zwykle rodzaj, gatunek lub podgatunek, o niewielkim zasięgu geograficznym, występujący często w jednym tylko zbiorniku wodnym lub dorzeczu. W jeziorze Bajkał żyje niemal 2 tys. gatunków
endemicznych, należących do wielu rodzajów, a nawet rodzin endemicznych.
Endobiont - organizm bytujący wewnątrz ciała innego pasożyta.
Endofton - zbiorowisko organizmów żyjących wewnątrz ciała makrofitów, na które składają się zwierzęta minujące i pasożyty.
Endoliton - fauna żyjąca w kanalikach skalnych przez siebie wydrążonych.
Entomocenoza - zespół owadów określonego obszaru geograficznego lub biotypu, np. jeziora.
Epibentos - organizmy żyjące na powierzchni dna.
Epibiont - organizm o charakterze symbiotycznym lub pasożytniczym bytujący na powierzchni ciała większego hydrobionta.
Epilimnion - górna warstwa wód w jeziorze. W okresie letnim jest to najlepiej prześwietlona, ogrzana i natleniona warstwa.
Epipelon - fauna żyjąca na powierzchni dna mulistego lub ilastego.
Epizootia - masowe występowanie na określonym terenie i w określonym czasie zachorowań zwierząt, w tym ryb na chorobę zakaźną.
Erozja - spłukiwanie i unoszenie do rzeki bądź jeziora gleby i brzegu. W wyniku erozji powstają osuwiska, rozmywają się wysokie brzegi, odpadają do wody skarpy i tworzą się zapadliska w drodze asfaltowej. Na erozję najbardziej narażone są tereny pagórkowate i górskie pozbawione lasów. Brzegi rzek ulegają nadmiernej i katastrofalnej erozji w wyniku wycinania nadrzecznych drzew.
Eska - typ wahadłówki wygiętej na kształt litery S.
Estuarium - lejkowato rozszerzające się ku morzu ujście rzeczne, będące wynikiem wypłukującej działalności fali przypływowej. Estuaria powstają na wybrzeżach o dużej różnicy poziomów przepływu i odpływu morza.
Etologia - nauka o zachowaniu się zwierząt.
Etyka wędkarska - zbiór norm często określanych mianem fair-play, które wędkarze przestrzegają dobrowolnie. Dotyczą one również traktowania żywych ryb. Zasady te ewoluują, zanikają i pojawiają się nowe, co wiąże się z rozwojem wędkarstwa i kultury wędkowania. Zdarza się, że wędkarz pozostaje w zgodzie z regulaminem, ale narusza etykę wędkarską.
Euhalinobionty - organizmy morskie zamieszkujące wody oceaniczne o zasoleniu od 30 do 40%.
Eutrofizacja - proces użyźnienia akwenu, najczęściej rozwój roślin wodnych. W wyniku przeżyźnienia życie w zbiorniku obumiera. Związki te dostają się do wody, dno staje się muliste, a nierzadko pokrywa się torfem. To długotrwały proces, bardzo trudno naprawić szkody. Najpospolitsze związki to nawozy rolnicze, nieprawidłowo oczyszczone ścieki komunalne.
F
Falochron - budowla zabezpieczająca port, fragment brzegu lub obiekty strategiczne przed niszczącym działaniem fali. Wykonany może być z metalu, betonu lub drewna. Graniczący z głęboką wodą stanowi doskonałe miejsce połowu ryby wielu gatunków.
Farsz rybny - mięso ryb drobno zmielone i oddzielone mechanicznie przy użyciu separatora od kości, ości, skóry i łusek. Wytwarzanie farszów umożliwia wykorzystywanie do konsumpcji mięsa mniej poszukiwanych na rynku gatunków ryb.
Farwater - tor wodny wyznaczony zakotwiczonymi znakami (boje, tyki) gwarantujący bezpieczne przejście dla okrętów, statków i większych łodzi.
Faszyna - młode i elastyczne gałęzie wikliny, wiązane w wiązki stosowane są przy budowie umocnień, jak tama, opaska czy grobla. Najczęściej pełni rolę materaca, na którym układa się kamienie. Rzeka często niszczy taką budowlę odsłaniając faszynę, która przyciąga ryby. Tworzy się wtedy dobre łowisko.
Fatso - bardzo skuteczny i znany na świecie, polski wobler firmy Salmo. Stosuje się go podczas spinningu i trollingu.
Fauna - ogół gatunków zwierząt danego obszaru, akwenu, względnie określonego środowiska.
Feeder (z ang.) - czytaj fider, wędzisko gruntowe z drgającą szczytówką, przeznaczone do łowienia z podkarmiaczem. Występuje w różnych wersjach ciężaru wyrzutu i przystosowania do łowienia w rzekach wolno i szybko płynących.
Fenol - substancja chemiczna szeroko wykorzystywana w zakładach o profilu chemicznym. Cieszy się niechlubną sławą, gdyż przedostając się ze ściekami często był przyczyną masowych śnięć rzecznego rybostanu.
Fenologia (kalendarz fenologiczny) - nauka badająca związki pomiędzy zmianami warunków klimatycznych i pór roku a terminami zachodzenia periodycznych zjawisk w rozwoju roślin (fitofenologia) i zwierząt (zoofenologia), zachodzących w danej porze roku. Na użytek wędkarstwa opracowano kalendarz fenologiczny, łącząc fazy rozwoju roślin nadrzecznych z zachowaniem się ryb, przede wszystkim z tarłem. Rozwój roślin głównie stymulowany jest temperaturą powietrza i ilością wody, podobnie jak zachowanie się ryb - temperaturą i poziomem wody.
Fermentacja - proces beztlenowych przemian enzymatycznych związków chemicznych. Dla wędkarza ma to ogromne znaczenie: sfermentowana przynęta nie nadaje się do zastosowania; zaleganie w wodzie większej ilości źle przygotowanej zanęty wyzwala jej fermentację, co odstrasza ryby i zatruwa wodę. Najbardziej podatne na fermentację są ziemniaki i makaron.
Filet - najczęściej płat wycięty z tuszy ryby, stosowany jak uznana w skuteczności przynęta na sandacza, suma, szczupaka, bolenia, miętusa, węgorza, okonia. Na malutki filecik wezmą również kleń, rzeczny karp i leszcz, co najczęściej zdarza się im zimą i w okresie przed tarłowym.
Filtracja - wyrównywanie różnicy poziomów lustra wody przegrodzonej konstrukcją piętrzącą.
Finka - jeden z rodzajów noży, przydatny podczas wędkowania.
Fitoplankton - mikroskopijne organizmy roślinne, które unoszą się w wodzie bez możliwości poruszania się, lub poruszają się w bardzo ograniczonym zakresie.
Fladen - skandynawska produkcyjno-handlowa firma wędkarska, oferująca ciekawy sprzęt do wędkarstwa morskiego: wędki, przynęty i kombinezony.
Flądra - potocznie funkcjonująca wśród wędkarzy nazwa ryb należących do rodziny flądrowatych i łowionych w Bałtyku: zimnica, stornia i gładzica.
Flesz - dodatek materiału do tworzenia przynęt tj. streamerów bądź much, zamoczone nie nasiąkają, nie zmieniają kolorów, emitują różne refleksy świetlne.
Floating - (z ang. pływający) Tak oznacza się pływające przynęty spinningowe oraz pływający sznur muchowy w systemie AFTM.
Flora - ogół gatunków roślin występujących na danym terenie. Wyróżnia się florę określonego obszaru, okresu geologicznego, środowiska, wydzielając w jej obrębie denną i litoralną, oraz mikroflorę, czyli florę roślin naczyniowych widocznych gołym okiem. Opisywaniem flory zajmuje się florystyka, jeden z działów botaniki.
Fluoroscencyjna farba - świecąca w chwili padania na nią światła zewnętrznego: dzienne, latarki itp. Farbą tą często pokrywa się przynęty i szczytówki. Nikłe światło emitowane z powierzchni przynęty działa wabiąco na ryby.
Formalina - 40 % roztwór aldehydu mrówkowego używany w cytologii i histologii jako utrwalacz. W rybactwie stosowana jest jako środek przeciw grzybicy i pasożytom.
FS - skrót od angielskiego określenia fast sinking. Określa szybko tonący sznur muchowy w systemie AFTM.
Fuksyna - barwnik o szerokim zakresie stosowania, często używany do barwienia białych robaków na kolor czerwony. Syntetyczny odpowiednik fuksyny opracował w 1858 r. polak Jakub Natanson. To był jeden z pierwszych wytworzonych barwników syntetycznych na świecie.
G
Galar — towarowy statek rzeczny, płaskodenny, poruszany wiosłami, służący do spławiania towarów w dół rzeki.
Gamakatsu — producent doskonałych japońskich haków i kotwic, cenionych przez wędkarzy za ich ostrość.
Gardłowe zęby - kostne wypustki o różnych kształtach, wielkości i liczbie. U wielu ryb rozdrabnianie pokarmu odbywa się za pomocą zębów umieszczonych w gardzieli i te nazywa się gardłowymi. U ryb karpiowatych zęby te osadzone są na ostatnim łuku skrzelowym.
Garnela - stawonóg żyjący w bałtyckich, przybrzeżnych piaskach. Jest dobrą przynętą na wiele bałtyckich ryb.
Gatunek - w systematyce organizmów jest podstawową jednostką formalną organizacji świata ożywionego i jednocześnie najniższą z podstawowych kategorii systematycznych, stosowanych w hierarchicznej strukturze klasyfikacji biologicznej.
Gaz błotny - gaz palny powstający w wyniku beztlenowego rozkładu substancji organicznych, np. w bagnie, w osadach dennych. Głównym składnikiem gazu błotnego jest metan.
Gąbki — typ zwierząt wielokomórkowych obejmujący formy uważane za najprymitywniejsze. Nie mają właściwych tkanek, nie mają również wyodrębnionych narządów. Ciało pojedynczego osobnika ma postać worka, w ścianie którego występują liczne kanaliki prowadzące do jamy środkowej, otwierającej się po stronie górnej otworem wyrzutowym. Gąbki zamieszkują morza, głównie ciepłe, rzadziej występują w wodach słodkich. W biocenozie spełniają rolę filtrów, wychwytując cząstki organiczne z wody. W naszych wodach żyje 7 gatunków występujących w stawach, jeziorach i rzekach.
Gągoł Krzykliwy (Bucephola clangula) — mniejsza od kaczki domowej, z dużą głową osadzoną na krótkiej szyi. Samiec jest biały, głowa, grzbiet i skrzydła — czarne. Żywi się przede wszystkim owadami, małymi skorupiakami, mięczakami i pierścienicami. Podlega ochronie gatunkowej.
Gąsienica - typ larwy, faza rozwoju u motyla i błonkówki. W warunkach naturalnych często jest zjadana przez liczne ryby, może być dobrą przynętą.
Gejzer — źródło, które w regularnych, a niekiedy nieregularnych odstępach czasu wyrzuca na powierzchnię ziemi gorącą wodę i parę wodną. Jest zasilane wodą powierzchniową, którą ogrzewa od dołu ognisko wulkaniczne.
Genetyka — nauka o zmienności i dziedziczności u istot żywych, której twórcą jest Grzegorz Mendel (1822-84). Zajmuje się przebiegiem i mechanizmami dziedziczenia, w tym właściwością materiału genetycznego, przechowywaniem informacji genetycznej, jej replikacją, mutacjami, przekazywaniem i rekombinacjami.
Glacjalne jezioro —jezioro powstałe w obrębie lodowca, zasilane wodami z jego topnienia.
Glina - rodzaj skały osadowej, intensywnie wykorzystywanej w wędkarstwie. Każdy typ gliny ma inne właściwości, najczęściej wykorzystuje się gliny rozpraszającą i wiążącą, ponadto jest składnikiem obciążającym zanętę. Niektóre posiadają właściwości smużące.
Glinianka - wyrobisko, obszerny dół powstały w wyniku pozyskiwania gliny. Najczęściej w sposób naturalny zalewa go woda i powstaje staw.
Glony - grupa organizmów wydzielona na podstawie kryteriów morfologicznych i ekologicznych. Organizmy zaliczane do glonów należą do kilku odrębnych królestw (roślin, protistów i bakterii). Nazwę "glon" wprowadził polski uczony Józef Rostafiński, zapożyczając ją z gwary góralskiej. Rośliny samożywne, jedno lub wielokomórkowe, o dużej różnorodności formy i zróżnicowania wielkosci. Do glonów należa mikroskopijne organizmy, unoszace się swobodnie w wodzie jak i kilkunasto a nawet kilkudziesięciocentymetrowe wstężnice, porastajace np. podwodne kamienie.
Gładzica - (Platessa platessa) to gatunek z rodziny flądrowatych. Jej oczy są umieszczone na prawym boku ciała, podobna do storni i zimnicy. W Bałtyku jedynie wyjątkowo może osiągnąć długość 50 cm (zazwyczaj łowi się o długości do 35 cm), często odławiana przez wędkarzy z kutra i brzegu.
Głęboczek - wędkarskie określenie niewielkiego zagłębienia w dnie, który może być schronieniem dla ryby.
Głębokość - odległość od powierzchni wody do dna akwenu. Głębokość łowiska może być zmienna. Precyzyjne ustalenie głębokości łowiska ma duże znaczenie dla wyników łowienia.
Głowacica - Hucho hucho, ryba drapieżna z rodziny łososiowatych. Jej ojczyzną jest Dunaj, skąd została sprowadzona do kilku polskich rzek, głównie w Beskidach. Jest bardzo silna, smaczna i atrakcyjna dla wędkarzy.
Głowacz białopłetwy - Cottus gobio, osiąga długość 10-20 cm, żyje w górskich rzekach i potokach. Gatunek prawnie chroniony.
Głowacz pręgogłowy - Cottus poecilopus, osiąga długość 10-12 cm, zamieszkuje źródliskowe i przyźródliskowe strefy strumieni, potoków i rzek górskich. Gatunek prawnie chroniony.
Głowatka - w żargonie wędkarskim oznacza głowacicę.
Główka - w żargonie wędkarskim oznacza głowacicę; ciężarek dopinany z przodu do przynęty spinningowej; część ołowiana główki dżigowej do zbrojenia przynęty miękkiej spinningowej; oznacza szczytową część tamy (ostrogi); budowla wodna, prowadzona od brzegu w kierunku środka dla ochrony brzegu lub odpowiedniego skierowania nurtu.
Główka jigowa - haczyk z obciążeniem, służący do uzbrojenia przynęty miękkiej spinningowej (tzw. gumy). Najczęściej główka ma kształt kulisty, jednakże istnieje wiele innych typów główki: koński łeb, bananowa, ślizgowa, kilowa, grzybkowa, podnosząca hak, piramidowa, nabojowa. Odpowiedni kształt pozwala właściwie prezentować przynętę w różnych typach łowisk. Ciężar główki i długość haka dobieramy do rozmiaru przynęty i metody połowu.
Gniazdo - określenie zatopionego drzewa lub gałęzi pod wodą, dobre siedlisko ryb drapieżnych.
Gniazdo tarłowe - płytkie zagłębienie w żwirowatym dnie, tworzone w okresie tarła przez ryby łososiowate i sandacza w celu złożenia ikry.
Gnojak - robak żyjący w nawozie, pozyskiwany na przynętę. Wyglądem przypomina małą dżdżownicę.
Gnom — klasyczna błystka wahadłowa o dość leniwej pracy; obok Algi uważana za najskuteczniejszą sztuczną przynętę na szczupaki. Mniejsze rozmiary polecane również na okonie, klenie, pstrągi potokowe, sandacze. Największe rozmiary o wadze 40 — 50 g, polecane na duże sumy. Od pewnego czasu gnomy dostępne są także w wersji acoustic: dwie nałożone na siebie błystki, uderzając o siebie wydają dźwięk podczas holowania, co dodatkowo wabi ryby.
Gołębie odchody — dodatek zanętowy produkowany przez firmę Marcel Van Den Eynde, polecany szczególnie na płocie i inne białe ryby. Produkcję na kilkanaście lat zawieszono, potem wznowiono. Uważany za tajną broń MVDE w zdobywaniu najwyższych miejsc w zawodach spławikowych.
Górka podwodna - wybrzuszenie dna, bogato pokryte roślinnością, bardzo często jest to miejsce doskonałego połowu.
Grot - ostry szpic haczyka (część od zadziora w górę), ma zróżnicowane kształty.
Grunt - głębokość na której zamierzamy łowić ryby. Grunt jest to odległość na żyłce pomiędzy haczykiem a spławikiem.
Gruntomierz - ciężarek przywiązany do końca żyłki i spuszczony na dno, służący do precyzyjnego określania głębokości wody na łowisku.
Guma - amortyzator gumowy montowany w szczytówce tyczki.
Gumki - potocznie nazwa miękkich sztucznych przynęt spinningowych.
Gulować - nęcić ciężką zanętą w kulach.
H
Haczyk - mały przedmiot służący do zahaczenia ryby poprzez wbicie się w część jej pyska. Znany ludziom od zarania dziejów, pierwotnie wykonywany był z kamienia, kości, drewna, kolców, wycinany z poroża itp. Obecne posiada wyrafinowany kształt, a wykonuje się go z metalowego drutu wg. nowoczesnej technologii obróbki metalu. Znana firma Mustad posiada w ofercie ponad 2000 modeli. Haczyk najczęściej służy wędkarzom, w mniejszej ilości rybakom. Aby poprawić skuteczność łowienia, kształt i budowę haczyka dopasowuje się do techniki łowienia i używanej przynęty, a w wielu przypadkach również do gatunku poławianej ryby. Udało się opracować względną światową standaryzację wielkości haczyka.
Haczyk bezzadziorowy - haczyk pozbawiony zadziora fabrycznie lub przez wędkarza np. kombinerkami. Okazało się, że hak bezzadziorowy w znacznie mniejszym stopniu kaleczy rybę. Początkowo tego typu haczyka używali pasjonaci, obecnie w wielu krajach i na wielu łowiskach jest stosowany obowiązkowo. Tego typu obowiązek podawany jest w regulaminie łowiska. Najchętniej i dobrowolnie tego typu haczyk użuwają zwolennicy zasady "złów i wypuść".
Hamulec - rodzaj sprzęgła w kołowrotku z możliwością regulacji pokrętłem w celu ustalenia siły docisku tego sprzęgła. W ten sposób ustawia się szybkość wysnuwania linki podczas ciągnięcia jej przez rybę. Dzięki takiej konstrukcji, hamulec odgrywa dużą rolę w holowaniu ryby, ponieważ odpowiednio regulując sprzęgło można dodatkowo zmęczyć rybę, gdy ta ciągnie linkę. Dodatkowo hamulec zapobiega zerwaniu linki w chwili gwałtownego pochwycenia przynęty. Hamulec wraz z ugięciem kija i rozciągliwością żyłki pomaga wędkarzowi w holowaniu ryby. Rozróżnia się dwa podstawowe typy hamulca kołowrotka o stałej szpuli: górny (w szpuli) nazywany też przednim hamulcem i dolny (w korpusie kołowrotka) nazywany też tylnym hamulcem.
Hamulec walki - inaczej drag, to dźwignia pozwalająca skokowo zmieniać siłę docisku hamulca, co ustala wędkarz. Błyskawiczne zmniejszenie lub zwiększenie siły docisku najczęściej stosuje się w sytuacji krytycznej podczas holowania ryby.
Hardy - znana angielska firma, założona w 1882 roku. Ceniona za wysoką jakość produkowanego sprzętu.
Hartowanie haczyka - jeden z procesów w produkcji haczyka mający za zadanie utwardzić metal, ma olbrzymi wpływ na jego właściwości. Sposób hartowania jest tajemnicą producenta.
Hartowanie przynęty - wzmacnianie trwałości lub sprężystości, najczęściej dotyczy to czerwonych robaków, dżdżownicy i makaronu. Robaki przesypuje się fusami czarnej kawy (zawierają kofeinę), głodzi, krótko przetrzymuje się w piasku. Gorący makaron przepłukuje się zimną wodą.
Heintz - nazwa wahadłówki, pochodzi od nazwiska Karla Heintza, jej wynalazcy.
Hiperbentos - fauna naddenna.
Hipolimnion - dolna warstwa wód w jeziorze pojawiająca się w okresie letniego uwarstwienia, o stałej temperaturze.
Hol - Faza wędkowania począwszy od momentu zacięcia ryby do jej lądowania. To trudna czynność nawet dla doświadczonego wędkarza, a o stopniu trudności decydują następujące okoliczności: umiejętności wędkarza, charakter łowiska, wielkość i siła ryby, wytrzymałość i jakość wędki oraz praca kołowrotka, warunki atmosferyczne i inne nieprzewidzine czynniki.
Hol siłowy - hol ryby z możliwie dużą siłą i maksymalnie wykorzystaną wytrzymałością sprzętu.
Hybryda - mieszaniec, to osobnik powstały w wyniku skrzyżowania się dwóch odmian lub gatunków, co w naszej ichtiofaunie często się dzieje. W świecie ryb taki osobnik zazwyczaj jest niepłodny, ale może być interesujący pod względem wędkarskim. W Polsce pracowano nad otrzymaniem mieszańca bazując na pstrągu tęczowym i próbowano stworzyć rybę o dużym przyroście masy, dynamicznie walczącą na wędce i żerującą przez cały rok.
I
I (ang. Intermediate, polski - pośredni) - symbol określający rodzaj linki muchowej, jej pływalność. Ma ona znaczenie w technice łowienia.
Ichtiobiologia - nauka o życiu ryb, biologia ryb.
Ichtiofauna - gatunki ryb występujące w akwenie lub w zespole akwenów, ujętych jako zespół naturalny lub określony na użytek człowieka np. dorzecze, zlewnia morza, ciąg jezior, zespół wyrobisk pożwirowych, zespół łowisk w stawach.
Ichtiolog - uczony zajmujący się nauką o rybach, prowadzący badania w zakresie ichtiologii. Także specjalista w zakresie ichtiologii zatrudniany przez ośrodki doświadczalne i rybackie.
Ichtologia - dział zoologii zajmujący się nauką o rybach, ich systematyką, morfologią, biologią, embriologią, fizjologią, ekologią, rozsiedleniem geograficznym i paleontologią.
Ichtiotoksyna - jad, związki trujące, znajdujące się we krwi niektórych ryb np. węgorza, brzany (w okresie tarła) lub w kolcach np. sumika czy w znacznie mniejszej dawce u sandacza. Po przedostaniu się do krwi ssaków, w tym ludzkiej może wywołać drżenie mięśni, hemolizę krwinek, porażenie ośrodka oddechowego i serca. Po podgrzaniu do 58 stopni celsjusza traci toksyczne właściwości i ulega rozkładowi.
Igielit - rurka mocująca spławik na żyłce.
Igliczna - mała rybka o smukłym i wężykowatym ciele, żyjąca w strefie przybrzeżnej wielu mórz, w tym Morza Bałtyckiego.
Igła do przynęt - przyrząd w arsenale karpiarza i zaawansowanego gruntowca. Służy do nawlekania przynęt na zestaw włosowy. Stosowana do zbrojenia martwej rybki, filetów i kulek proteinowych.
Ikra - są to jaja, które ryby składają podczas tarła.
Ikrzyca - samica gotowa do rozrodu.
Imadło (imadełko) - urządzenie pełniące rolę chwytaka do przytrzymywania haczyka podczas wiązania (tworzenia muchy). Nadaje się do wiązania maleńkich haczyków na użytek łowienia gruntowego.
Imago - dojrzałe stadium owada. Dla wędkarzy dużą rolę odgrywa imago jętki czy konika polnego, ponieważ są doskonałymi przynętami.
Imitacja - naśladowanie innej rzeczy (m.in. organizmu). Dla wędkarza ma to ogromne znaczenie, gdyż posługuje się on imitacją - sztuczną przynętą - imitującą prawdziwe rybki, owady, robaki a nawet ssaki, płazy gady. Obecnie imitację wizualną dopełnia się imitacją zapachową i smakową.
Introdukcja - celowe wprowadzenie (sprowadzenie) gatunku roślin lub zwierząt na teren, gdzie dotychczas nie występowały. Przykładem introdukcji ryb jest głowacica (z Dunaju), amur, karp i tołpyga (z dalekiego wschodu), pstrąg tęczowy (z Ameryki Północnej).
Izobata - linia łącząca punkty o jednakowej głębokości, wykreślana na mapach akwenów. Używa się ich np. do sporządzenia potrzebnej wędkarzom mapy batymetrycznej.
J
Jamison - haczyk o nietypowej konstrukcji, gdzie w miejscu zadziora grot ma kształt falisty.
Japończyk lub japoniec - żargonowe określenie karasia srebrzystego. Ciekawostką jest to, że ten karaś pochodzi z chin.
Jardine - jeden z wielu typów systemików, zbudowany z dwóch kotwiczek, służący do uzbrojenia marwej rybki.
Jaz - budowa hydrotechniczna służąca spiętrzeniu wody, zbudowana w poprzek koryta. Poniżej jazu ryby znajdują wiele doskonałych miejsc do bytowania.
Jazgarz - mała rybka z rodziny okoniowatych, dorasta do 15 cm długości.
Jedwab - znany surowiec, kiedyś wykorzystywany do wyrobu sznurów muchowych, plecionek i linek wędkarskich.
Jelec - mała ryba z rodziny karpiowatych. Najczęściej żyje w górnym i środkowym biegu rzeki, w wodach podgórskich. Jest gatunkiem pospolitym. Łowi się go na robaczki i na muszkę.
Jelita - dawniej bardzo często, a obecnie sporadycznie używa się jelit drobiowych (skrawków) jako przynęty na miętusa, klenia, suma, brzanę a oczyszczone niekiedy na okonia.
Jerkbait - to nazwa woblera, która wzięła się od sposobu jego prowadzenia: krótkimi i ostrymi szarpnięciami. Wobler prowadzony spokojnie i równomiernie nie wzbudza zainteresowania u ryb. Przynęta ma naśladować zranioną lub chorą rybę. Woblery powstały Ameryce Północnej, dobrze przyjęły się w Europie. Do łowienia takim woblerem stosuje się specjalne wędzisko.
Jesiotr zachodni - bardzo duża ryba, żyjąca w morzach otaczających Europę, na tarło wpływająca do rzek. Niegdyś w Polsce bardzo licznie występująca. Osiągała wagę ciała nawet 400 kg, obecnie objęta ochroną gatunkową, groziło jej wyginięcie. W Polsce od zakończenia II wojny światowej do dziś nie złowiono jej w Wiśle więcej niż 10 szt.
Jesiotr syberyjski - coraz częściej sprowadza się go z Syberii i zarybia się nim łowiska komercyjne i stawy hodowlane. Smaczna i bardzo waleczna na wędce, niezwykle silna ryba. Można ją złowić na przynętę mięsną, na zestaw gruntowy z dna. Walecznością i siłą dorównuje karpiowi i sumowi.
Jezioro - naturalny śródlądowy zbiornik wodny z wodą słodką nie mający połączenia z morzem, powstały na skutek wypełnienia zagłębienia przez wody gruntowe lub wpływająca do niego rzekę.
Jezioro zaporowe - zbiornik powstały w wyniku przegrodzenia rzeki zaporą. W żargonie wędkarskim często nazywa się go zaporówką.
Jeżynka - jeden z ważnych elementów sztucznej muchy, imitującej owada lub nimfę.
Jętka (jętki) - liczny gatunkowo rząd owadów, których życie związane jest ze środowiskiem wodnym. Larwy (żyją w wodzie kilka lat) i owady dorosłe (wzlatują nad wodę i zyją do dwóch dni) stanowią ważny pokarm ryb, co wędkarze wykorzystują do tworzenia sztucznych przynęt (muszkarstwo). Owady dorosłe dodają również do zanęty (ciasta).
Jig - przynęta powstała w Ameryce Północnej, przeznaczona do prowadzenia skokami. Składa się z główki połączonej z hakiem, na który naciąga się dodatkowy element wabiący: pęczek włosia, guma, martwa rybka, filet, dżdżownica itp. W Polsce przyjęło się tak mówić o gumie (twister, ripper, raczek) uzbrojonej główką jigową, bez względu na technikę prowadzenia
K
Kaban - żargonowe określenie dużej ryby, bez względu na jej gatunek.
Kabłąk - element kołowrotka o stałej szpuli (najpopularniejszy typ kołowrotka). Jego rolą jest zgarnianie żyłki i kierowanie jej na rolkę, która jest łożyskowana i bierze udział w układaniu żyłki na szpuli. Wadliwy kabłąk może samoistnie się otworzyć i przyczynić do straty ryby.
Kalendarz księżycowy - opracowany na podstawie faz Księżyca, podający dni dobrych i słabych brań. Twórcy i zwolennicy tego kalendarza twierdzą, że Księżyc i jego fazy mają bardzo duży wpływ na intensywność brań.
Kalewa - wahadłówka znana od pokoleń, ceniona za dużą skuteczność wabienia szczupaka i suma. Panuje przekonanie, że wahadłówka doskonale wabi w mętnej i płytkiej wodzie.
Kałabuchy - regionalna nazwa białych robaków.
Kamizelka wędkarska - bezrękawnik, o różnej długości, wyposażony w liczne kieszenie, uchwyty i rzepy do pakowania i przyczepiania sprzętu wędkarskiego, potrzebnego łowiącemu. Kamizelka często jest dostosowana do metody łowienia, wykonana z najróżniejszych materiałów, włącznie z membranowymi. Właściwie uszyta i dobrana do potrzeb jest bardzo pomocna wędkarzowi.
Kanał - ciek wodny, wykonany przez człowieka, łączący dwa akweny lub będący elementem systemu akwenów. Kanał wykorzystywany do żeglugi z reguły jest doskonałym łowiskiem wielu gatunków ryb, kanał częściowo zarośnięty to doskonale, choć trudne, łowisko karasia i lina. W Polsce jest ich niewiele.
Kanałowce - żargonowe określenie spławików przeznaczonych do używania w kanałach. Są one smukle i bardzo czułe.
Kanapka - przynęta skomponowana z kilku różnych przynęt, co ma na celu zachęcenie ryb do jej pochwycenia. Kanapkę można stosować w każdej sytuacji lub tylko jako działanie kryzysowe.
Kanibalizm - pożeranie się osobników tego samego gatunku. Pomiędzy rybami jest to zachowanie naturalne, słyną z tego drapieżny szczupak i okoń, choć zachowanie to nie jest obce również leszczowi, karpiowi, brzanie.
Kapitanat - komisja zajmująca się sportem wędkarskim (przy PZW), lub kapitanat portu bałtyckiego, to jednostka organizacyjna urzędu morskiego; do jego obowiazków należy m.in. wydawanie pozwoleń wędkarskich na łowienie w Bałtyku.
Kapka - skóra z piórami z szyi koguta. Material ten wykorzystują muszkarze do wykonywania sztucznych much (typ przynęty wędkarskiej).
Kapok - wypornościowa kamizelka ratunkowa. W Polsce wędkarz łowiący z łodzi jest zobowiązany do posiadania tej kamizelki lub kola ratunkowego. Kapok dobiera się indywidualnie do wagi człowieka.
Karabińczyk - krętlik.
Kardynał - potoczna nazwa grubego lipienia. Nazwa ta przylgnęła do niego z powodu występowania intensywnie purpurowej barwy w jego płetwie grzbietowej (czyli w chorągwi).
Karlinka - rodzaj przynęty wahadłowej głęboko tłoczonej, pochodząca z Pomorza zachodniego, często stosowana do łowienia troci.
Karta wędkarska - dokument uprawniający do łowienia w wodach PZW. Kartę otrzymuje się po zdaniu właściwego egzaminu.
Kelt - osobnik troci i łososia spływający do morza po odbytym tarle. Ryba jest zniszczona i osłabiona, wielu wędkarzy rezygnuje z łowienia takich osobników właśnie ze względu na ich słabą kondycję fizyczną.
Kevlar - rodzaj tworzywa sztucznego stosowany jest do wyroby wędzisk jak i bardzo wytrzymałych plecionek.
Kij - potoczne określenie wędziska.
Kiwok - dodatkowe, bardzo czułe zakończenie szczytówki w wędzisku do łowienia ryb spod lodu. Jest to sygnalizator brania. Obecnie wykonywany z tworzyw sztucznych.
Kołowrotek - jest to urządzenie mechaniczne służące do magazynowania i zwijania żyłki - żyłka magazynowana jest na specjalnej szpuli a może być nawijana przez obrót samej szpuli lub obrót specjalnego kabłąka wokół szpuli nieruchomej. Szybkość nawijania żyłki na szpulę zależy od szybkości z jaką obracamy korbkę.
Kopyto - określenie miękkiej przynęty podobnej do rippera, ale wytwarzającej silniejsze drgania.
Kosz wędkarski - pojemnik przeznaczony na przybory wędkarskie będący jednocześnie siedziskiem.
Koszyczek zanętowy - niewielki pojemnik wykonany z plastikowej lub metalowej siatki. Mocowany do zestawu wędkarskiego w celu precyzyjnego zanęcania dokładnie w miejscu łowienia.
Kotwica - haczyk z dwoma lub trzema ostrzami. Służy do połowu drapieżnych ryb (na żywca).
Kółka łącznikowe - są przeznaczone do łączenia np. kotwicy z przynętą.
Krętlik - niewielki element zestawu spinningowego, zapobiegający skręcaniu się żyłki. Jest też krętlik potrójny który ma bardzo dobre zastosowanie do bocznych troków.
Kula wodna - rodzaj spławika w kształcie kuli; wykonana z przeźroczystego tworzywa. Wyposażona jest w dwa zamykane otwory służące do napełniania jej wodą. Nadaje się między innymi do zastosowania w przepływance powierzchniowej; również na łowienie zwykłą wędką za pomocą sztucznej muchy.
Kula zanętowa - jest to zanęta rozrobiona z wodą, z której robi się kulę i wrzuca do łowiska.
Kulki proteinowe - jest to przynęta w postaci kolorowych i twardych kulek zawierająca dużą ilość protein (białek). Istnieją dwa rodzaje kulek: pływające i tonące.
L
Laguna - zatoka powstała przez częściowe odcięcie części morza przez lido (wał piasku).
Lameta (inaczej lamówka) - wąska, ozdobna nić, w wędkarstwie o kolorze metalicznym, wykorzystywana do wiązania sztucznych much i zdobienia przynęt spinningowych.
Larwa - stadium rozwojowe wielu zwierząt. Niektórych larw używa się jako przynęty na ryby, a najbardziej znane to biały robak, ochotka i chruścik.
Laska - długie wędzisko (nawet do kilkunastu metrów), bez przelotek i bez uchwytu na kołowrotek, przeznaczone do używania z pełnym zestawem, przewidziane do łowienia białorybu. Nadaje się do łowienia w każdym typie łowiska, w rękach doświadczonego wędkarza staje się niezwykle skuteczną wędką.
Lądowanie - krytyczny moment wyjmowania ryby z wody za pomocą podbieraka lub dłoni. Wyciągnięcie ryby z wody na płaski brzeg nazywane jest lądowaniem wyślizgiem.
Legitymacja PZW - dokument potwierdzający przynależność do Polskiego Związku Wędkarskiego.
Lekka wędka - w wędkarstwie gruntowym oznacza wędkę na najmniejsze ryby, jak ukleję, małą płoć, małego krąpia czy kiełbia. W spinningu oznacza wędkę na klenia, jazia, okonia, małego pstrąga potokowego.
Leptocefale - bezbarwne larwy węgorza, dryfujące w wodach morskich.
Leszcz - ryba z rodziny karpiowatych, powszechnie występująca i ceniona przez wędkarzy i rybaków. Przybiera na wadze nawet do 7 kg, jest bardzo smaczna. Małe leszcze (do 0,4 kg) częstymi braniami uprzykrzają życie wędkarzowi, natomiast okazałe (powyżej 2 kg) trudno się łowi. Ryba żyje w rzece, kanale, jeziorze i strefie brzegowej Bałtyku.
Liguloza - choroba pasożytnicza ryb, najczęściej zapadają na nią leszcze. Mięso zarażonego leszcza nie jest niebezpieczne dla człowieka, ale powinno się unikać konsumpcji tych ryb.
Lilia wodna - inaczej grzybień biały, roślina często spotykana w łowisku lina i karasia.
Lin - ryba z rodziny karpiowatych, pospolita i ceniona przez wędkarzy. Jest trudna do złowienia, zawzięcie walczy na wędce. Ma smaczne mięso. Żyje pośród roślin, preferuje miękkie dno, w rzece, kanale, jeziorze.
Linia boczna - kanał biegnący wzdłuż ciała, w którym rozmieszczone są ciałka czuciowe. Dzięki nim ryba m.in. orientuje się o kierunku i sile płynięcia wody, precyzyjnie odbiera fale turbulencyjne i dzięki temu rozpoznaje przeszkody i pozycje innych ryb wokół siebie. Precyzyjny narząd może zastąpić oczy nawet drapieżnikowi, co potwierdziły liczne doświadczenia.
Lipień - ryba z rodziny lipieniowatych, ceniona przez wędkarzy i smakoszy, może być jedzona na surowo. W Polsce spotykana najczęściej na Pogórzu i na Pomorzu. Zaliczona do ryb szlachetnych może być poławiana tyko na przynęty sztuczne. Dorasta do 50 cm długości i osiąga wagę do 2 kg. Najczęściej łowi się osobniki długie na 30 cm i ważące 0,3-0,5 kg. Zajmuje odcinek rzeki odpowíadającyjej niezmiennym wymogom, na podstawie których określono specyfikę krainy lipienia w rzece.
Litoral - inaczej strefa przybrzeżna. Częsć jeziora w której skupia się większosć organizmów roslinnych.
Lustro - bardzo gładka powierzchna wody w bezwietrzny dzień.
Lustrzeń - hodowlana odmiana karpia.
Ł
Łacha - ramię (odnoga) rzeki, częściowo odcięta od koryta.
Łamaniec - wobler dwu lub trzyczęściowy, a także przypon ochronny lub karpiowy podzielony na dwie różnej długości części, złączone kółkiem łącznikowym. Budowa przyponu uelastycznia go, co pozwala przechytrzyć rybę dzięki lepszej prezentacji przynęty.
Łańcuch pokarmowy - określona grupa organizmów zjadających i zjadanych, powiązanych tą zależnością. W ekosystemie naturalnym, niezmienionym przez człowieka, każdy organizm stanowi ogniwo, istotne dla wielu innych organizmów. Wyeliminowanie choćby jednego, wywołuje poważne zaburzenia w równowadze gatunkowej ekosystemu i w łańcuchu pokarmowym, czyli w grupie uzależnionych od siebie organizmów. Na przykład, usunięcie z jeziora szczupaka powoduje nadmierny przyrost leszcza i karasia, które wkrótce karłowacieją i masowo chorują.
Łapanie - potoczne określenie łowienia ryb.
Ławica - stałe lub okresowe skupisko ryb np. na czas żerowania lub wędrówki tarłowej. Wiele gatunków ryb żyje w ławicy tylko w młodym wieku.
Łączenie żyłki - miejsce połączenia żyłki głównej z przyponem, jest to najsłabsza część zestawu.
Łącznik - element wędki służący do połączenia elementów. Tę rolę pełnią kółko (owal), klips, agrafka, krętlik, specjalny typ agrafki i łącznika w wędce odległościowej do spławika, a także pętla na żyłce i specjalne węzły np. baryłkowy do łączenia dwóch żyłek.
Łącznik do odległościówki - specjalny element mocujący waggler na żyłce.
Łącznik guma/żyłka - wiązany do amortyzatora gumowego, umożliwia zamocowanie zestawu na topie.
Łącznik na szczytówkę bata - wklejany na szczytówkę, pozwala zamocować zestaw.
Łąka podwodna - obszar dna pokryty roślinnością zanurzoną, najczęściej niską i nierzadko jednego gatunku. Występuje na różnych głębokościach np. na głębokości 1,5 m i 3 m, a także na płytkich górkach. To bardzo rybne miejsce, ale bardzo trudne technicznie do obławiania.
Łezka - rodzaj ciężarka, nazwany od kształtu łzy ludzkiej. Posiada centralny otwór do przewlekania żyłki. Nowoczesne łezki mają w otworze rurkę PCV, chroniącą cienką żyłkę przed uszkodzeniem.
Łopata - żargonowe określenie dużego leszcza. Prawdopodobnie porównanie pochodzi do łopaty z pieca chlebowego.
Łopatka - zakończenie trzonka haczyka. Rozróżnia się haczyki z łopatką, z oczkiem oraz bardzo rzadkie z prostym trzonkiem, bez jakiegokolwiek zakończenia. Każdy typ haczyka inaczej się przywiązuje do żyłki i należy dbać o stosowanie właściwych węzłów.
Łososiowate - ryby należące do rodziny łososiowatych, wśród wędkarzy często określane jako szlachetne. W Polsce zalicza się do nich łososia, troć, pstrąga, głowacicę, sieję i sielawę oraz lipienia.
Łosoś atlantycki - występuje w Oceanie Atlantyckim w Europie i Ameryce Północnej. W Polsce spotykany sporadycznie. Największe łososie złowione w Norwegii ważyły blisko 36 kg.
Łosoś dunajski - głowacica.
Łowisko - akwen wodny gdzie można łowić ryby.
Łubin - roślina z rodziny motylkowatych, nadaje się do wielodniowego nęcenia karpi, leszczy, karasi i linów.
Łuska - element skóry rybiej pokrywający ją od zewnątrz, występuje u większości ryb. Najczęściej pełni rolę ochronną dla skóry. Ryby w drodze ewolucji przystosowały swoje ułuszczenie do stylu życia, np. sum nie posiada łusek, a lin posiada drobne i głęboko schowane w skórze.
M
Mada - regionalna gwarowa nazwa białych robaków.
Majówka - wiosenna rójka owadów polegająca na masowym przeobrażaniu się larw w dorosłe owady.
Makuch - wytłoki są odpadem produkcyjnym przy produkcji oleju z rzepaku, słonecznika, lnu, konopi. W niezmienionej postaci lub preparowane służą za zanętę lub dodatek do niej.
Małpka - typ sygnalizatora mechanicznego pokazującego brania w wędce gruntowej.
Mamałyga - potrawa z kaszy gryczanej lub kukurydzianej. Na użytek wędkarski, jako przynętę, robi się ją z kaszy kukurydzianej, najczęściej na słodko.
Mann's - amerykański producent sprzętu wędkarskiego, w Polsce znany głównie z doskonałych przynęt sztucznych.
Marker (pol. oznacznik) - słowo z języka angielskiego. W wędkarstwie określa rzecz lub przyrząd służący do sondowania dna, oznaczenia łowiska do dziennego i nocnego wędkowania (nazwa zamienna to bojka). Najczęściej ma postać bardzo dużego spławika z lotkami, zaś do oznaczania łowiska wykorzystuje się najróżniejsze przedmioty i konstrukcje, jednak marker nie może przeszkadzać w holowaniu ryby, podczas gdy ta naprowadzi żyłkę na marker.
Martwa rybka - uśmiercona rybka w roli przynęty na drapieżnika lub brzanę, klenia, bolenia. Należy dobrać wielkość rybki i właściwie ją uzbroić haczykiem lub kotwicą. Stosując malutkie rybki, trudno rozpoznawalne, należy zadbać, aby nie używać rybek chronionych.
Martwa woda - wyrybione łowisko lub zupełny zanik brań i oznak żerowania drapieżników.
Masa rzutowa - często określana skrótem c.w. (ciężar wyrzutu). To cecha wędziska określana przez producenta, ma istotne znaczenie w ocenie przydatności, przeznaczenia wędziska i komfortu użytkowania. Określa górną granicę lub zakres obciążenia dla wędziska podczas wyrzutu zestawu. W ten sposób oznacza się wędzisko w Europie lub przeznaczone na rynek europejski.
Mączka mięsna, kostna - stanowi atrakcyjny dla ryb dodatek do zanęty lub składnik przynęty (pellet, kulka proteinowa, pasta).
Mączka rybna - uzyskana z ryb, z ich części ciała lub całych ryb. Stanowi atrakcyjny dla ryb dodatek do zanęty i przynęty.
Mącznik - larwa mącznika młynarka, żyjącego w mące, bardzo dobra przynęta na okonia i białoryb. Pospolicie, ale niewłaściwie, nazywana mączniakiem.
Meander - zakręt rzeki, inaczej zakole. Łukowate wygięcie rzeki przechodzące w wygięcie w przeciwną stronę. Określenie powszechnie używane przede wszystkim w odniesieniu do ciągu zakrętów. W takich miejscach tworzą się atrakcyjne kryjówki i stanowiska ryb różnych gatunków, najczęściej drapieżnych.
Miętus (łac. Lota lota) - ryba słodkowodna z rodziny dorszowatych. Jest drapieżna, zimnolubna, rozmnaża się w okresie zimy. Pospolita w Polsce, ale trudna do złowienia z uwagi na zaczepy w łowisku i chłodną pogodę.
Mimikra - zjawisko ochronnego upodobniania się zwierzat do elementów środowiska lub do innych zwierzat. Wsród ryb jednym z przejawów mimikry jest dostosowanie barwy grzbietu do koloru dna, co utrudnia ich wypatrzenie.
Mínog - ryba podobna do węgorza. Rozróżnia się dwa gatunki: strumieniowy i rzeczny, oba są prawnie chronione i obowiązuje całkowity zakaz ich łowienia. Strumieniowy najczęściej zamieszkuje cieki pstrągowe, rzeczny po przeobrażeniu spływa do morza.
Mormyszka - sztuczna przynęta stosowana w wędkarstwie podlodowym. To specjalnie ukształtowana kropla metalu (najczęściej ołowiu, wolframu, cyny) z wtopionym haczykiem i dziurką do wiązania żyłki. Owa dziurka jest zrobiona po przeciwnej stronie haczyka. Połów mormyszką wymaga delikatnego sprzętu i sporych umiejętności w posługiwaniu się nią.
Mucha - sposób połowu ryb na przynętę zwaną sztuczną muchą, podstawę sprzętu stanowi specjalna linka, której ciężar starannie dobieramy do wędziska, sztuczna mucha, którą łączymy z linką za pośrednictwem specjalnego przyponu o zmiennej grubości żyłki. Muchą nazywamy również wszystkie przynęty bez względu na kolor, kształt czy wielkość, które przypominają owady. Są 2 rodzaje muchy: mucha mokra do łowienia pod powierzchnią wody i mucha sucha do łowienia na powierzchni wody.
Multiplikator - kołowrotek o ruchomej szpuli z przekładnią, dzięki której jednemu obrotowi korbki towarzyszy kilka obrotów szpuli.
N
Napływ - stok różnych form dna i budowli hydrotechnicznych od strony napływu wody. W wielu przypadkach jest to znakomite łowisko.
Narybek - ogólna nazwa młodziutkich rybek, które wykształciły już umiejętność żerowania.
Nawietrzny - brzeg łowiska poddany działaniu silnego wiatru. Dla wędkarza stwarza to trudne warunki wędkowania, jednak ryby chętnie tutaj przypływają za pokarmem niesionym falami.
Nawilżenie zanęty - równomierne nasycenie zanęty płynem (najczęściej wodą z łowiska), w ilości podanej w instrukcji lub według doświadczenia wędkarza. Celem nawilżenia jest osiągnięcie odpowiedniej konsystencji i spoistości zanęty. Niektóre zanęty swoje zapachy i smaki intensyfikują dopiero po nawilżeniu.
Nawonienie zanęty lub przynęty - wprowadzenie dominującego aromatu do zanęty, innego niż posiada zanęta. Niektóre smaki lub aromaty mogą być zdominowane innymi, chcąc to robić należy korzystać z zanęty i atraktorów jednego producenta, który dopuszcza takie działanie na zanęcie. Przynętę można nawaniać trwale lub powierzchniowo np. podczas gotowania zboża dodaje się np. czosnek, miód, karmel lub przynętę dipować tuż przed wrzuceniem do wody.
Nenufar - potoczna nazwa grążela żółtego.
Neopreny - w żargonie wędkarskim oznaczają spodniobuty wykonane z neoprenu tj. pianki o właściwościach termoizolacyjnych. W tych spodniach (lub woderach) można wędkować w zimie, stojąc w wodzie, bez szkody dla zdrowia.
Nereida - pierścienica o długości ok. 10 cm, żyjąca w Bałtyku, w strefie pływu oraz w ujściu rzek do morza. Znakomita przynęta na ryby bałtyckie. Można ją także pozyskać własnoręcznie kopiąc wilgotny piasek tuż przy linii wody.
Neutralna wyporność (pływalność) - przynęta wędkarska posiada ciężar właściwy zbliżony do wartości ciężaru właściwego wody, dzięki czemu bardzo wolno tonie, porusza ją najmniejszy ruch wody, a poderwana bardzo wolno się podnosi. Najczęściej spotyka się to rozwiązanie w woblerach i kulkach proteinowych.
Neutralny składnik - składnik zanęty niemający wpływu na zapach i smak zanęty. Często nazywany jest wypełniaczem. Niektórzy producenci wyrabiają bazę, czyli mieszankę z wielu neutralnych składników, aby na bazie tej mieszanki przygotować właściwą zanętę.
Nęcenie - zwabianie ryb w łowisko przyzwyczajanie ich do określonego pokarmu i pobudzanie do żerowania.
Niewymiarowa ryba - jest to ryba, której długość ciała jest mniejsza od wymiaru ochronnego, określonego we właściwych przepisach. Pozyskiwanie takiej ryby jest karalne, a złowiona przypadkowo musi być natychmiast uwolniona.
Nimfa - ostatnie stadium larwalne niektórych gatunków owadów. Owady w każdym stadium są wartościowym pożywieniem ryb, dlatego również nimfa ma swoje wierne odpowiedniki w przynętach muszkarskich.
Niżówka - bardzo niski stan wody wywołany suszą. To ciężki okres dla ryb rzecznych, a także dla wielu wędkarzy, którzy nie potrafią łowić ryb podczas niżówki.
O
Obciążenie - element zestawu wędki, stosowany w najróżniejszych technikach łowienia. Podstawowy podział obciążenia to: punktowy, dzielony, centryczny, boczny. Materiałem na obciążenie są: ołów, cyna, nowoczesna pasta o konsystencji plasteliny, kamień w roli ciężarka do wędki gruntowej dennej.
Obławianie - penetrowanie przynętą wybranego, przypuszczalnego stanowiska ryby w łowisku.
Obręb ochronny - dla wędkarza oznacza to ściśle określony obszar akwenu, w którym obowiązuje zakaz wędkowania. Najczęściej są to tarliska, podchowalniki narybku itp.
Obrotówka - błystka obrotowa, typ przynęty spinningowej do łowienia drapieżników. Rolę wabiącą w przynęcie przede wszystkim odgrywa obracająca się wokół osi paletka (skrzydełko), która powoduje drgania wody, wabiące ryby różnych gatunków. Bardzo skuteczna przynęta również na białoryb.
Obrzucać - inaczej obławiać; określenie najczęściej stosowane wśród spinningistów.
Ochotka - pospolity nad wodą owad. Jego larwa, żyjąca pod wodą, jest ważnym pokarmem dla wielu gatunków ryb i tym samym stanowi doskonałą przynętę o każdej porze roku. Niestety, jest bardzo delikatna, krucha, trudna w przechowywaniu i transportowaniu, a przy tym kosztowna. Nie mniej, skuteczność tej przynęty rekompensuje koszt i trudy obchodzenia się z nią.
Ochrona ryb - może być całkowita lub częściowa, celem jest ochrona danej populacji lub gatunku. W wędkarstwie najczęściej stosuje się ochronny wymiar, okres poławiania oraz dopuszczalną ilość ryb złowionych w ciagu doby. Ochronę ryb reguluje odpowiednia ustawa, a w oparciu o nią, dodatkowo przepisy PZW oraz gospodarz łowiska.
Oczko - wyraz wieloznaczny w wędkarstwie: kręgi rozchodzące się na tafli wody w chwili pochwycenia owada przez rybę, pętla druciana w spławiku oraz w haczyku, główce dżigowej i w licznych węzłach wędkarskich, mała powierzchnia wolna od roślin w zarośniętym łowisku.
Odczyn pH - stopień kwasowości lub zasadowości wody (cieczy). Ta właściwość wody ma zasadniczy wpływ na występowanie ryb w danym akwenie oraz na rozwój życia zwierząt i roślin. Istnieją łatwe sposoby zmierzenia pH wody w łowisku, testy można nabyć w sklepie akwarystycznym.
Odhaczanie - wyjmowanie uzbrojonej przynęty z pyska złowionej ryby.
Odległościówka - wędka do łowienia spławikowego ryb odległych o kilkadziesiąt metrów od stanowiska wędkarskiego. Ten sposób łowienia często określa się mianem metody odleglościowej. Ten sposób łowienia wymaga użycia specjalistycznych akcesoriów. Jest bardzo skuteczny na każdy gatunek białoryba i niektóre drapieżniki.
Odstrzelenie zaczepu - stosowane przy połowie plecionką uwalnianie przynęt z zaczepu polega na pociągnięciu ręką plecionki w bok w stosunku do wędziska i puszczenie jej wydaje ona taki charakterystyczny strzało-świst, powinno się udać za pierwszym razem jeśli nie można spróbować jeszcze z 3 razy jeśli przynęta się nie uwolni znaczy to że jedyną opcją zostaje urwanie plecionki.
Okaz - duża ryba jak na przeciętne rozmiary danego gatunku np. dwukilogramowy jaź to okaz, o takiej samej wielkości karp nawet nie jest średniakiem.
O kiju - żargonowe określenie powrotu z łowiska bez ryb, ponieważ nie brały lub wędkarz nie potrafił ich złowić.
Oliwka - owalny ciężarek ołowiany z otworem w środku do montowania na żyłce, często stosowany w wędkarstwie spinningowym do dociążania lekkich przynęt.
Omotka - nić w formie równo nałożonych zwojów, mocująca przelotki lub blank, pokryta lakierem ochronnym.
Opaska - brzegowa budowla wodna równoległa do nurtu rzeki. Kiedyś budowana z faszyny i kamieni. Obecnie na faszynowo-kamienistej podstawie układa się betonowe bloczki.
Osęka - hak do wyciągania dużych ryb.
Osoka - roślina która rośnie w wodach lubi dno miękkie i muliste. Czasami tworzy gęsty kożuch na powierzchni wody.
Ostroga - budowla o konstrukcji podobnej do opaski, ale ustawiona prostopadle do nurtu.
P
Palczak - jesienny narybek pstrąga potokowego lub sandacza. Podchowany w stawach wylęgarni wykorzystywany do zarybień dzikich łowisk.
Pałeczka tyrolska - typ obciążenia sosowanego w metodach spinningowej i gruntowej. Pomaga w osiągnięciu dalekiego zarzutu, a także transportuje lekką przynętę w wodzie, podczas łowienia ryby. Posiada wydłużony kształt, dzięki któremu w znacznym stopniu unika zaczepów oraz określoną pływalność. Jeden koniec rurki lub pałeczki wyposażony jest w uchwyt do zamocowania w zestawie, a drugi w obciążenie właściwe, coś w rodzaju zatyczki np. ołowianej. Bardzo użyteczna w wędkarstwie.
Paproch - przynęta spinningowa gumowa typu twister, ripper, robak - w najmniejszym rozmiarze. W Polsce na paprocha łowi się okonie na różnych głębokościach oraz białoryb np. leszcza, wzdręgę, płoć, jazia. Aby sprawnie i skutecznie posługiwać się paprochem stosuje się zestaw bocznego troka, na wędce typu wklejanka, z super delikatną szczytówką.
Parasolka - typ przynęty dorszowej, pilkera.
Parr - roczny narybek łososia, osiągający długość do 21 cm.
Pasta - typ przynęty na białoryb i drapieżniki, zakładana jest bezpośrednio na haczyk obklejając go. Wykonuje się ją z najróżniejszych komponentów, także dostępnych w domowej kuchni. Bardzo praktyczna i skuteczna, łatwa do wykonania.
Paternoster - jeden z najstarszych systemów do łowienia na martwą i żywą rybkę. Skuteczny zarówno w wodzie bieżącej, jak i stojącej.
Pelagial - inaczej strefa otwartej wody lub toni oraz ploso, główna cześć jeziora.
Pellet - granulat, początkowo wykorzystywany w gospodarce żywieniowej zwierząt, w tym ryb. Po zmodyfikowaniu składu stał się znakomitą i popularnie używaną zanętą i przynętą. Obecnie produkuje się różny rodzaj pelletu, każdy przeznaczony do połowów określonych gatunków ryb oraz osobników o określonej wielkości. Najczęściej używa się go w połączeniu z zestawem włosowym.
Pęcherz pławny - narząd wewnętrzny ryby, pełniący kilka ważnych funkcji. Uszkodzenie pęcherza czyni rybę niesprawną życiowo.
Pęczak - kasza jęczmienna, chętnie stosowana w roli zanęty lub bardzo skutecznej przynęty na białoryb. Tania i łatwa w obróbce.
pH - wskaźnik odczynu wody: zasadowego lub kwasowego. Ten odczyn ma zasadnicze znaczenie dla ryb, gdyż decyduje o przydatności danego siedliska. Odczyn ten można łatwo zmierzyć techniką stosowaną w akwarystyce.
Picker - wędzisko typu drgająca szczytówka, o małym ciężarze wyrzutu, z kilkoma wymiennymi szczytówkami w komplecie. Picker posiada odmianę bardzo delikatnego wędziska o nazwie quiver tip, wykorzystuje się je do łowienia płoci i innych małych ryb. Tak delikatnym wędziskiem łowi się bez użycia zanętnika (koszyczka, sprężyny).
Pierzchnia - specjalny łom do wykuwania otworów w lodzie.
Pilker (Kaloryfer, Wabik) - przynęta sztuczna w której użebrowanie możemy wcierać różnego rodzaju żele i maści dodatkowo wabiące ryby. Wyróżnia się modele takie jak: Zataczaniec, Czwóreczka, Parasolka, Szósteczka.
Pinki - małe larwy much. Mniejsza odmiana białych robaków.
Plankton - zespół drobnych organizmów, unoszacych się biernie w wodzie. Dzieli się na plankton roslinny oraz zwierzęcy.
Plecionka - linka składająca się z wielu włókien z tworzywa sztucznego, kilkakrotnie mocniejsza od żyłki.
Ploso - zob. pelagial. Plosem nazywa się też często spokojniejsze i głębsze miejsce rzeki.
Płań - niezbyt głęboki odcinek potoku, o wodzie względnie spokojnej.
Podbierak - siatka rozpięta na metalowym stelażu z uchwytem, służąca do wyciągania ryby z wody na brzeg.
Podkład - stosuje się go czasem do wiązania żyłki do kołowrotka. Do szpuli kołowrotka przywiązujemy kawałek żyłki najlepiej kilka metrów. Do niego dowiązujemy żyłkę którą chcemy nawinąć
Podkład wypełniający - żyłka nawinięta na kołowrotek pod właściwą linką.
Podpórka - metalowy pręt o rozwidlonym końcu, na który odkłada się wędkę w czasie, gdy się jej nie trzyma. Użyteczna przy połowach metodą gruntową.
Podrywka - siatka o kształcie kwadratu służąca do połowy małych rybek "na żywca".
Popper - wobler służący do połowów powierzchniowych. Można stosować go w miejscach niedostępnych dla woblera ze sterem lub innych przynęt - roślinność, wystające z wody lub zanurzone tuż pod jej powierzchnią gałęzie, płycizny.
Pracująca zanęta - zanęta zawierająca dużo mielonych nasion roślin oleistych (konopie, siemię lniane, dynia, słonecznik), które w wodzie odrywają się od kuli unosząc ze sobą inne cząstki zanęty.
Prąd wsteczny - miejsce w rzece, najczęściej w zakolu albo za przeszkodą w którym woda płynie w kierunku przeciwnym niż główny nurt rzeki.
Proca - narzędzie do wystrzeliwania zanęty (w kulach) albo przynęt luzem.
Profundal - inaczej strefa głębinowa. Przydenna częsć jeziora znajdujaca się poniżej pelagialu.
Przegruntowanie - w metodzie spławikowej ustawienie gruntu większego niż głębokość łowiska.
Przelotka - część wędki, która służy do podtrzymywania i do wyciągania żyłki z wody. Istnieją różne rodzaje przelotek: rolkowe, druciane, konstrukcyjne, z wkładką ceramiczną lub węglową.
Przelotowy spławik - spławik przesuwający się po żyłce. Z góry blokuje go stoper. Stosuje się go wtedy, gdy głębokość łowiska jest większa od długości wędziska.
Przepłynięcie - jednorazowy spływ zestawu w wodzie płynącej.
Przepływanka - metoda połowu ryb, w której zestaw wraz z przynętą spływa z prądem wody, stosujemy ją przede wszystkim na rzece a niekiedy na jeziorach.
Przerębel - jest to otwór który wykłuwa się w lodzie i który służy do połowu ryb pod lodem.
Przyducha - jest to brak tlenu w wodzie spowodowany wysoką temperaturą, rozwojem glonów lub pokrywą lodową.
Przykosa - nagłe zagłębienie na rzecznym nurcie za łukowato wygiętym wypłyceniem (kosą). Przykosy powoli ale systematycznie są przesuwane przez rzekę.
Przynęta - pokarm dla ryb zakładany na haczyk.
Przynęta zanętowa - przynęta, którą dodaje się do zanęty. Często jest mniejsza od zakładanej na haczyk. np. gdy łowi się na białe robaki, do zanęty dodaje się pinki.
Przypon - kawałek żyłki z pętelką połączony z haczykiem, gotowy do zamontowania na końcu żyłki. Stosowanie go zabezpiecza przed utratą spławika i ciężarków w razie zaczepu haczyka.
Przystawka - metoda łowienia wędką ze spławikiem w której główne obciążenie spławika leży na dnie, lub gruntówką.
R
Racicznica zmienna - małż, w wielu łowiskach podstawowe pożywienie dużych płoci. Kolonia małża zwiastuje udane połowy okazałych sztuk białoryba. Można go stosować w roli przynęty.
Radwański Bronisław - konstruktor pierwszego polskiego kołowrotka o nieruchomej szpuli, o nazwie Sumex, opracowanego w 1943 roku. W roku 1944 całkowicie została zniszczona jedyna wyprodukowana seria. Nigdy już nie wszedł do produkcji.
Rafa - kamienista górka lub małe powierzchniowo wypłycenie w rzece. Umiejscowione w nurcie, stanowi doskonałe łowisko spinningowe kleni, jazi, brzan, boleni i okoni.
Rak - w słodkowodnych łowiskach występują 3 gatunki raka: szlachetny, błotny i pręgowany. Szlachetny i błotny są pod ochroną. Pręgowany jest sprowadzonym z Ameryki Północnej i wsiedlonym do naszych wód. W Polsce bez ochrony. Raki utrudniają wędkowanie na przynęty położone na dnie.
Rapa - żargonowe określenie bolenia.
Reintrodukcja - przywrócenie, ponowne wsiedlenie gatunku do środowiska, w którym w sposób naturalny występował, lecz wyginął lub zbliżył się liczebnie do stanu wyginięcia. W ostatnich latach w Polsce podjęto reintrodukcję kilku gatunków ryb, jak troci wędrownej, świnki, łososia czy jesiotra.
Renaturyzacja - proces przywrócenia środowisku stanu naturalnego, jak najbliższego pierwotnemu sprzed ingerencji człowieka.
Retencja - system magazynowania wód powierzchniowych. Dzięki budowaniu np. zbiorników zaporowych wędkarze zyskują doskonałej jakości łowiska, a ryby - siedliska, które nie występują w naturze.
Rewa - często nazywana refką, to piaszczysty wał biegnący wzdłuż linii brzegowej Bałtyku. Najczęściej występują w parze, tworzą bardzo dobre łowisko licznych gatunków ryb. W wielu przypadkach można brodząc do nich dojść. Można też obławiać je z brzegu, stosując odpowiednie wędzisko do łowienia gruntowego.
Ripper - sztuczna przynęta spinningowa wykonana z silikonu, gumy lub miękkiego materiału typu PCV. Zwykle w kształcie stylizowanej rybki z charakterystycznie, poprzecznie ukształtowaną płetwą ogonową. Ta płetwa, w trakcie ściągania przynęty nadaje jej specyficzny ruch wahający wabiący zwykle ryby drapieżne.
Rod pod - rozbudowany, nowoczesny statyw pod wędki. Stoi na czterech nogach, w odróżnieniu od trzynożnego tri poda. Pierwotnie służył tylko karpiarzom, obecnie przystosowano go do użytkowania w łowieniu rzecznym, gdzie istnieje konieczność pionowego stawiania wędek.
Rosówka - duża dżdżownica stosowana jako przynęta na duże ryby.
Rozwieracz - przyrząd wykonany z sprężystego drutu, służący do rozwierania szczęk ryb drapieżnych, w celu wyjęcia przynęty.
Rynna - w jeziorze podłużne jego zagłębienie a w rzece zagłębienie ułożone wzdłuż nurtu.
S
S (ang. sinking) - tonący. Literą oznacza się linkę muchową o tych właściwościach, na przynętach spinningowych częściej umieszcza się cały wyraz sinking.
Sadzyk - pojemnik, najczęściej jest to wiadro z przykrywką i wkładką z otworami, specjalnie przygotowane do przetrzymywania żywych rybek, pełniących rolę przynęty. Sadzyk może mieć różną wielkość, a także zabezpieczenie przed wylewaniem się wody np. podczas jazdy samochodem. Może być napowietrzany za pomocą pompki na baterię.
Salix Alba - pierwszy polski producent pokrowców na wędziska, toreb i plecaków wędkarskich.
Salmo - największy polski producent woblerów. Produkuje woblery własnej konstrukcji, które znalazły uznanie wędkarzy na wszystkich kontynentach. Niektóre z nich, z racji wyjątkowej skuteczności, zaliczono do kanonu polskiego wędkarstwa spinningowego.
Sandacz - pospolity drapieżnik z kłami w paszczy (nazywane psimi kłami), chętnie i często poławiany przez polskich wędkarzy. Żyje w rzekach i jeziorach, można go łowić wszystkimi metodami wędkarskimi w każdej strefie wody, jest aktywny cały rok. Jego mięso cieszy się wielkim uznaniem wśród smakoszy rybiej tuszy.
Sandał - żargonowa nazwa sandacza.
Sapa - ryba z rodziny karpiowatych, łowiona sporadycznie w Wiśle. Wyglądem przypomina młodego leszcza.
Sargassowe Morze - część północnego Oceanu Atlantyckiego, gdzie węgorze odbywają tarło - również węgorze żyjące w Polsce.
Sazan - pełnołuska, smukła forma dzikiego karpia, forma wyjściowa dla karpia hodowlanego. Sazan jest ceniony przez wędkarzy, doskonale radzi sobie w rzekach i jeziorach. Jest rybą o wyjątkowej urodzie.
Sedymentacja - opadanie materii rozproszonej w wodzie pod wpływem grawitacji. Tworzy osad, odkładając się na dnie akwenu.
Shakespeare - amerykański producent sprzętu wędkarskiego, najbardziej znany z produkcji wędzisk.
Shimano - japoński producent sprzętu wędkarskiego, najbardziej znany z produkcji wędzisk i kołowrotków. Ceniony wśród wędkarzy.
SiC - węglik krzemu, w wędkarstwie używany jest do wyrobu przelotek do wędzisk. Efektem użycia tego materiału jest dobra jakość przelotek.
Sielawa - ryba z rodziny siejowatych, odżywia się planktonem skorupiakowym. Zamieszkuje jeziora głębokie, czyste i dobrze natlenione, zajmuje pelagial. Sporadycznie spotykana w Bałtyku, na głębokości 10 - 20 m. Często jest podstawowym pożywieniem wielkich szczupaków żyjących w toni jeziora.
Spad - gwałtowne obniżenie dna.
Spięcie się ryby - zejście ryby z haczyka.
Spinnerbait - rodzaj przynęty spinningowej zbudowanej z drutu w kształcie litery V z zamontowanym na jednym z ramion wirującym skrzydełkiem, na drugim przynętą z hakiem.
Spinning - metoda połowu drapieżników na sztuczne przynęty tj. błystka wahadłowa, błystka obrotowa, wobler, itp. Przynętę wyrzucamy a następnie skręcając korbką ściągamy ją do naszego stanowiska.
Spławianie się ryb - wynurzanie się albo nawet wyskoki ryb nad powierzchnię wody.
Spławik - element wędki mocowany na żyłce wykonany z tworzywa lżejszego od wody, dzięki czemu unosi się na wodzie, utrzymuje przynętę na pożądanej wysokości oraz zanurzając się sygnalizuje o braniach.
Spławikówka - wędka ze spławikiem.
Spoin - rodzaj przynęty sztucznej przypominający łyżkę, z przemontowanym na stałe hakiem.
Stanowisko wędkarskie - miejsce z którego wędkarz łowi ryby, może łowić z brzegu rzeki czy jeziora, mostu, łodzi lub stojąc w wodzie.
Stare koryto - miejsce, którym kiedyś płynęła rzeka, głębszy fragment zbiornika zaporowego.
Starorzecze - woda stojąca połączona z rzeką tylko podczas wysokich stanów wody. Bywa że starorzecze jest na stałe połączone z rzeką, ale tylko z jednej strony.
Stoper:
a) specjalny węzeł z nici lub żyłki blokujący przesuwanie się spławika przelotowego,
b) kawałek gumy nanizany na żyłkę, który blokuje ruchomy ciężarek.
Straż Rybacka - organ wykonawczy Polskiego Związku Wędkarskiego strzegący legalnego i wykonywanego w odpowiedni sposób połowu ryb na wędkę, zwalczający kłusownictwo i połów nielegalny.
Streamer - angielska nazwa muchy sztucznej o bardzo dużych rozmiarach. Muchy tego typu służą do połowu większych ryb łososiowatych i innych ryb drapieżnych.
Strzemiączko - element błystki obrotowej, mocujący skrzydełko do osi przynęty.
Sygnalizator brań - jak sama nazwa wskazuje jest to coś sygnalizujące branie ryby, jako sygnalizatorów brań używa się spławików, kul wodnych, podwieszanych do żyłki plastikowych sygnalizatorów oraz bardzo popularnych ostatnio szczególnie wśród gruntowców i karpiarzy elektronicznych sygnalizatorów brań.
Szczypce wędkarskie - przyrząd ułatwiający wyciągnięcie przynęty z pyska ryb.
Szczytówka - cienka końcówka na końcu wędki, wykrywająca delikatne brania.
Szpula - część kołowrotka, na którą nawijana jest żyłka.
Ś
Śledź - pospolity gatunek z rodziny śledziowatych, słonowodny. Znany nam śledź atlantycki wykształcił wiele ras, różniących się biologią, zachowaniem i szczegółami anatomicznymi. W Bałtyku, z dobrym skutkiem i dość łatwo, łowi się śledzia, gdy podpływa on pod brzeg w celu odbycia tarła. Po tarle odpływa na wody i głębokości niedostępne wędkarzom.
Ślimak - należy do najliczniejszej i niezwykle zróżnicowanej gromady mięczaków. Wiele ślimaków bezdomkowych (bez muszli) wędkarze używają w roli przynęty. Osiągają długość 1 - 10 cm. Zbiera się je nad łowiskiem, bo wtedy pewne jest, że stanowią pokarm miejscowych ryb.
Śliz - gatunek z rodziny piskorzowatych. Żyje do 8 lat, osiąga długość do 16 cm. W Polsce objęty jest ścisłą ochrona gatunkową. Jeszcze do niedawna używano go w roli bardzo skutecznej przynęty na drapieżniki. Żyje w rzekach (także w krainie pstrąga), stawach, w jeziorach.
Śmiganka - tak nazywano przepływankę klasyczną w wykonaniu wędkarzy krakowskich, kiedyś wiodących prym w łowieniu tą techniką.
Śmigiełko - część składowa niektórych przynęt sztucznych, najczęściej ma postać śmigła lub turbinki.
Śrucina - ciężarek zaciskowy, służący przede wszystkim do wyważenia zestawu spławikowego. Najczęściej dostępne są śruciny z ołowiu, w postaci kulki naciętej do połowy i lekko rozchylonej. Posiadają różną masę jednostkową, znormalizowaną w świecie. W Polsce stosuje się oznaczenie w gramach i często w systemie angielskim, lub w obu jednocześnie.
Świder - przyrząd do wiercenia otworów w lodzie. Różnią się budową, a także średnicą wierconych otworów. Podstawowy podział obejmuje świdry ślimakowe i pierścieniowe. Zrobienie dobrego świdra jest sztuką, nie każdemu rzemieślnikowi sie to udaje i podczas kupowania należy bardzo starannie wybierać producenta.
Świeca - jedna z figur walczącej na wędce ryby, niemal pionowy wyskok nad powierzchnię i potrząsanie łbem, w celu wytrząśnięcia przynęty. Najlepsze świece demonstrują szczupak i pstrąg tęczowy.
Świerszcz polny - owad polny z rodziny świerszczowatych. Żyje na terenach suchych, piaszczystych, przebywa w norce blisko powierzchni ziemi, łatwy do odnalezienia. Często był używany w roli przynęty, bardzo skutecznej, na klenia, brzanę, bolenia, węgorza.
Świnka - gatunek z rodziny karpiowatych, ryba reofilna, czyli prądolubna. Kiedyś pospolity gatunek na południu kraju, w innych rejonach częsty. Zanieczyszczenia przemysłowe i liczne odłowy doprowadziły gatunek na skraj wyginięcia. Okręg PZW Tarnów pod opieką naukowców prowadził 5 letni program odbudowania populacji świnki w Dunajcu, z udziałem dotacji z Unii Europejskiej.
T
Tama - budowla hydrotechniczna służąca do regulacji płynącej wody. Dla wędkarza największą rolę odgrywają dwa rodzaje tamy: poprzeczna spiętrzająca wodę oraz podłużna, wzmacniająca brzeg i odpychająca nurt od brzegu. Poprawna nazwa tej ostatniej, to ostroga, w żargonie często nazywana tamą lub główką. Obie budowle sprzyjają powstawaniu rybnych łowisk i tym samym stają się atrakcyjną miejscówką.
Tandem - połączenie dwóch przynęt sztucznych w celu stworzenia jednej. Najczęściej łączy się błystkę obrotową z woblerem lub ripperem, wahadłówkę ze skrzydełkiem obrotówki itd. Taka przynęta pracuje inaczej niż standardowe i często jest sposobem na złowienie ryb obeznanych z wędkarskimi przynętami w danym łowisku.
Tarlak - ryba dojrzała płciowo, gotowa do rozrodu zwanego tarłem. Samicę nazywa się ikrzycą, samca mleczakiem. Nazwa jest związana ze sposobem udziału w tarle: samica wydziela ikrę, a samiec wydziela mlecz.
Tarlisko - miejsce wybrane przez ryby do odbycia tarła. Każdy gatunek ryb ma inne wymagania względem tarliska. Regulacja rzek, pogłębianie i oczyszczanie koryta rzeki z pni i gałęzi, wycinanie trzciny i innych roślin ze strefy brzegowej bezpowrotnie niszczy tarliska i może się przyczynić do wymarcia gatunku.
Tarło - okres godowy ryb służący podtrzymaniu populacji.
Tatarak zwyczajny - (łac. Acorus calamus L.) roślina przywędrowała do Europy w okresie najazdów Tatarów i Turków. Porasta płytką strefę przybrzeżną, o miękkim dnie wód stojących. Jest zjadana przez amura, jej aromat może dominować nad wodą.
Teleskop - wędzisko wieloskładowe, każdy skład połączony jest z innymi teleskopowo. Wygodne w podróży i przenoszeniu na stanowisko, pod względem dynamiki i ugięcia ustępuje wędziskom dwuskładowym nasadowym.
Terakota - uruchamia się podczas obracania się szpuli na kołowrotku o szpuli nieruchomej. Najczęściej jest to pasek blaszki (lub zapadka), przeskakując po zębatce, wydaje metaliczny, w rytmie skokowy dźwięk.
Termoklina - warstwa wody, w której następuje szybka zmiana temperatury wraz ze wzrostem głębokości. W głębokim jeziorze tworzy się warstwa wody o stałej temperaturze przez cały rok, tutaj często zatrzymują się duże drapieżniki, więc jest to ważna dla rybostanu warstwa. Można odnaleźć tę warstwę dzięki zaawansowanej technicznie echosondzie.
Tęczak - pstrąg tęczowy.
Tęczówka - żyłka barwiona na różne kolory (stąd porównanie do tęczy) mające uczynić ją mniej widzialną w wodzie.
Trok boczny - przypon, łączony zwykle za pomocą potrójnego krętlika, jako odgałęzienie żyłki głównej, służącej najczęściej do mocowania dodatkowego obciążenia.
Twister - rodzaj miękkiej przynęty w kształcie małej rybki (tuba i płaski spiralny ogonek), którą łowi się ryby drapieżne. Podczas pracy charakterystyczne wibrujący ogonek.
Trolling - metoda łowienia ryb drapieżnych polegająca na ciągnięciu przynęty za sprzętem pływającym, np. łodzią.
U
Ucha - zupa rybna, w której skład wchodzą: wywar z drobnych ryb (kiełbia, uklei, jazgarza itp.) i głów dużych ryb zapakowanych w woreczek lniany oraz z warzyw. Do wywaru dodaje się porcje dużych ryb, ziemniaki i się gotuje.
Ucho - część haczyka, która zapobiega ześlizgiwaniu się żyłki z haczyka.
Uchodzenie - żargonowe określenie celowego zmęczenia ryby na wędce aż do momentu wyłożenia się jej na boku, co stwarza dogodną sytuację do lądowania ryby bez ryzyka zerwania żyłki. Jest to konieczne podczas złowienia dużej ryby na delikatną wędkę.
Uchwyt - zazwyczaj dotyczy części wędziska, służącej przymocowaniu kołowrotka na czas łowienia. Ostatecznie, w masowej produkcji przyjęły się trzy typy uchwytu: pierścienie, zatrzask (tzw. saneczkowe) i pistoletowy przy wędce castingowej (do użycia z multiplikatorem). Wysokiej klasy uchwyt posiada ergonomiczny kształt, estetyczny wygląd, dużą trwałość i precyzję wykonania.
Uciąg - żargonowe określenie szybkości nurtu rzeki. Prawidłowe określenie uciągu ma decydujące znaczenie przy doborze przynęty i odpowiedniego wędziska do łowienia nurtowych ryb, a także przy ocenie rybności danego łowiska. Rozkład szybkości wody w nurcie w przekroju pionowym jest różny, co ryby potrafią wykorzystać. Ma także istotny wpływ na skuteczność nęcenia.
Uderzenie - żargonowe określenie ataku ryby na przynętę sztuczną, spinningową i muchową. Często używa się zamiennika słownego chcąc stopniować siłę uderzenia lub typ brania np. walnięcie, stuknięcie, puknięcie, łupnięcie, potrącenie, szczypanie, podbicie itp.
Ujażdżka - niewielka, krótka przegroda w nurcie, ułożona skośnie, umieszczona w celu spowolnienia przepływu, co zwabia w to miejsce ryby lub umożliwia wędkarzowi położenie zanęty i zestawu spławikowego. Tego typu przegrodę najczęściej stawia się przy długiej opasce, pozbawionej zatok oraz przy burcie brzegowej, również bez zatok i zawirowań wody.
Ukleja - (łac. Alburnus alburnus) gatunek z rodziny karpiowatych, o niewielkich rozmiarach i delikatnym ciele, żyje w strefie powierzchniowej. W Polsce pospolita, łowiona na wędkę dla rekreacji i w zawodach sportowych. Stanowi ważną, a nierzadko największą bazę pokarmową drapieżników, szczególnie sandacza, bolenia, okonia, zaś narybek uklei pożerany jest masowo przez suma.
Uklejowe spławiki - określenie typu spławika: małego, o bardzo małej wyporności i używanego głównie w wędce do łowienia uklei.
Uklejówka - krótkie wędzisko bez przelotek, bat.
Uwalniacz - przyrząd metalowy różnej konstrukcji do odhaczania z zaczepu przynęty spinningowej.
W
Wabienie - czynności mające na celu sprowadzenie ryb w zasięg wędki. Używa się do tego czynnika wabiącego, a łowiąc ryby spokojnego żeru także składników pomocniczych np. gliny wiążąco-dociążającej, wiórków kokosowych, żwirku, mielonej cegły, śruty kukurydzianej i wielu innych. Czynnikiem wabiącym białoryb może być ciecz lub proszek o określonym smaku i zapachu, słony lub gorzki. Ryby drapieżne wabi się surowym mięsem ryb, białym lub czerwonym oraz wątrobą, śledzioną, a także żywymi i martwymi robakami. Istotnym składnikiem zanęty mogą być nowoczesne, białkowe substancje wpływające na apetyt i szybkość trawienia ryb, są one bezsmakowe i bezzapachowe.
Wabik - przyrząd do wabienia ryb. Może to być szort do wabienia miętusów lub kwok do wabienia sumów. Coraz częściej pojęcie wabik określa ogół przynęt sztucznych.
Waggler - spławik skonstruowany do łowienia metodą spławikową, techniką odległościową. Z czasem opracowano odmiany do łowienia na przepływankę. Mocowanie żyłki jest jednopunktowe, a spławik może posiadać własne obciążenie (dzięki czemu wędkarz może wykonać precyzyjny i odległy zarzut) oraz bardzo czuły zestaw z minimalnym obciążeniem na żyłce poniżej spławika. Spławik ten ułatwia wędkowanie podczas wietrznej pogody.
Wahadłówka - żargonowe określenie błystki wahadłowej. W prasie wędkarskiej i katalogach handlowych te określenia stosuje się zamiennie.
Wanilia - owoc wanilii płaskolistnej z rodziny storczykowatych. Strąkokształtne torebki, poddane fermentacji i suszeniu służą do produkcji znanego powszechnie smaku i zapachu wanilii, przyprawy kuchennej i cukierniczej. W wędkarswie używany jako atraktor zapachowy.
Warkocz - pełen zawirowań strumień wody, tworzący się za przeszkodą (ostrogą, głazem, podłużną opaską, na skraju przykosy od strony nurtu itp.). Koniec warkocza za ostrogą bywa dobrym łowiskiem brzany i sandacza, a początek warkocza - bolenia, klenia i okonia.
Wąs - w przynęcie sztucznej druciane zabezpieczenie haczyka przed łapaniem zaczepu. Właściwa sprężystość sprawia, że w chwili ataku ryby drut nie utrudnia jej zacięcia.
Wędka - narzędzie służące do łowienia ryb, pierwotnie składała się z patyka, linki, haczyka. Obecnie długość wędki określana jest przez regulamin PZW, składa się ona z wędziska, żyłki lub plecionki, kołowrotka, sztucznej przynęty lub haczyka oraz z sygnalizatora brania np. spławika, drgającej szczytówki itp. Gospodarz wody może określić w przepisach obowiązek lub zakaz używania określonego typu wędki.
Wędka teleskopowa - składana wędka, której elementy wsuwają się jeden w drugi
Wędkarstwo - amatorskie łowienie ryb na wędkę przy użyciu ściśle określonego przepisami sprzętu, odpowiadające ustalonym zwyczajom i zgodne z przyjętymi zasadami i metodami łowienia, uwzględniającymi ochronę ryb.
Wędzisko - kij do wędki, na przykład bambusowy, klejony z tonkiru, z włókien szklanych wtopionych w plastik. Na wędzisku znajdują się przelotki, przez które przechodzi żyłka, podandto do wędziska przyczepia się kołowrotek.
Wobler - sztuczna przynęta wykonana najczęściej z drewna, metalu lub sztucznego tworzywa, przypominająca swoim wyglądem różne ryby. Woblery dzielimy na pływające i tonące.
Wodery (spodnio-buty) - rodzaj nieprzemakalnego ubrania, połączenie kaloszy i nieprzemakalnych spodni.
Wykładanie spławika - branie ryby sygnalizowane jako podnoszenie się a następnie położenie spławika na wodzie.
Wymiar ochronny - określona przepisami długość złowionej ryby, poniżej której musi być z powrotem wypuszczona do wody. Długość ryby liczona jest od początku pyska do końca płetwy ogonowej. Przepisy dotyczące ochrony wód i środowiska naturalnego (Regulamin Amatorskiego Połowu Ryb) określa PZW.
Wyporność spławika - równowartość masy ciężarków potrzebnych do takiego obciążenia spławika, żeby z wody wystawała tylko jego antenka.
Wypychacz - przyrząd do odhaczania ryb.
Z
Zacięcie ryby - reakcja na branie ryby polegająca na energicznym podciągnięciu wędki, mająca na celu wbicie haczyka w pysk ryby chwytającej przynętę.
Zaczep - zaczepienie się haczyka lub błystki o roślinność podwodną, czasem o gałęzie przybrzeżnych drzew lub krzewów, uniemożliwiające dalsze łowienie.
Zadzior - element wystający ukośnie z grotu haczyka, pozwalający pewniej utrzymać rybę w czasie holu. Hołdując zasadzie "złap i wypuść", obecnie stosuje się bardzo często haczyki bezzadziorowe, aby nie uszkodzić ryby przed jej wypuszczeniem.
Zalew - dość płytki zbiornik wodny o nieregularnym, wydłużonym kształcie, oddzielony od morza tamą lub mierzeją, np. Zalew Wiślany.
Zanęta - wszystkie produkty wrzucane do wody przed połowem w celu przywabienia i przyzwyczajenia ryb do pobierania określonego pokarmu i do pobudzenia do żerowania.
Zastoisko - fragment rzeki okresowo pozostający bez przepływu wody.
Zatoka - część jeziora lub innego akwenu wcinająca się w głąb lądu, który otacza ją z trzech stron; najczęściej woda z zatoki miesza się z wodą z głównego zbiornika. Zatoka jest częstym miejscem wędkowania i doskonałym portem dla łódek.
Zatrucie ryb - intoksykacja, stan chorobowy wywołany wprowadzeniem do organizmu trucizny lub innej szkodliwej substancji.
Zawada - przeszkoda w wodzie lub nieco nad wodą, utrudniająca łowienie ryb, może to być głaz, leżące w wodzie drzewo lub elementy budowlane. Podwodna zawada może też stanowić doskonałą kryjówkę dla ryb.
Zbiornik zaporowy - sztuczne jezioro powstałe na skutek spiętrzenia rzeki poprzez budowę tamy.
Zebco - duża międzynarodowa firma produkcyjno-handlowa, oferująca od kilkudziesięciu lat wysokiej klasy sprzęt wędkarski na całym świecie.
Zestaw - zespół akcesoriów wędkarskich zakładanych na wędzisko w celu łowienia ryb; zestaw może być dostosowany do techniki łowienia (zestaw boloński, zestaw spinningowy, zestaw matchowy, zestaw muchowy) lub do gatunku ryb (zestaw na pstrągi, karpie czy płocie).
Złącza - metalowe skuwki służące do łączenia ze sobą elementów wędziska.
Zwary - gwałtowne zawirowania wody, powstające najczęściej za zwężeniem nurtu.
Ź i Ż
Źródło - naturalny wypływ wody gruntowej na powierzchnię Ziemi, zachodzi pod wpływem ciśnienia hydrostatycznego.
Żyłka - bezbarwna linka z tworzywa sztucznego, część wędki do której przymocowany jest spławik, haczyk i ewentualnie ciężarek.
Żywiec - żywa rybka służąca jako przynęta przy połowie drapieżników.
©® GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
FACEBOOK |
|
YOUTUBE |
|
TWITTER |
|
GOOGLE + |
|
DRUKUJ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|